:: دوره 1، شماره 43 - ( پاییز 1400 ) ::
جلد 1 شماره 43 صفحات 68-49 برگشت به فهرست نسخه ها
نقش وقف و خیرات بر تسهیل مسافرت در ایران عصر ایلخانی
علیرضا کریمی ، علی‌اصغر چاهیان بروجنی
چکیده:   (1245 مشاهده)
پس از تمرکز سیاسی ایران در دوره ایلخانی، تجارت در قلمرو ایران رونق گرفت. برای رونق و تسهیل بیشتر تجارت لازم بود تا زیر ساخت‌های سفر، امکانات رفاهی و تأسیسات بین راهی ایجاد شود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی در صدد پاسخ به این پرسش است که چه عواملی بر رشد تأسیسات بین راهی و افزایش رفاه مسافران در دوره ایلخانی مؤثر بود؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ایلخانان با اعمال حاکمیت بر سرتاسر قلمروی خویش موجب برقراری امنیت در راه‌ها شدند. همچنین آنها با مشارکت بزرگان و وابستگان درباری و با ترویج امر خیر و وقف، به زیر ساخت‌ راه­ها توجه کردند. ازاین‌رو امور خیریه نقش بسزایی در رونق این زیر ساخت‌ها داشت. از سوی دیگر عبور راه­ها از قلمرو سیاسی حکومت­های محلی و فعالیت طریقت‌های عرفانی در مسیر راه­ها، زمینه‌ساز رشدِ تأسیسات بین راهی و افزایش سطح رفاه مسافران در تأسیسات بین راهی در عصر ایلخانی شد.
 
واژه‌های کلیدی: ایلخانان، خانقاه، دارالسیاده، دارالشفاء، دارالضیافه، رباط، کاروانسرا، وقف.
متن کامل [PDF 423 kb]   (153 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/5/3 | پذیرش: 1400/8/28
فهرست منابع
1. ابن‌بطوطه، محمد بن‌عبدالله بن‌محمد بن‌ابراهیم اللواتی طنجی، رحله ابن‌بطوطه، ترجمه محمد علی موحد، تهران، آگاه، 1376ش.
2. اروجی، فاطمه و علی‌اصغر چاهیان، «نقش فرهنگ عمومی ایرانیان در تسهیل مسافرت در سده‌های 3 و 4 هجری»، دو فصلنامه تاریخ و فرهنگ، سال چهل و پنجم، ش90، بهار و تابستان 1392ش.
3. اشپولر، برتولد، تاریخ مغول در ایران، ترجمه محمود میرآفتاب، تهران، علمی و فرهنگی، 1386ش.
4. باخرزی، یحیی، اوراد الاحباب و فصوص الاداب، تصحیح ایرج افشار، تهران، دانشگاه تهران، 1383ش.
5. بیضاوی، ناصرالدین، نظام‌التواریخ، تصحیح میرهاشم محدث، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، 1382ش.
6. پیرنیا، محمد کریم و کرامت الله افسر، راه و رباط، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور، 1370ش.
7. تاریخ شاهی، تصحیح محمد ابراهیم باستانی پاریزی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 2535ش.
8. تقوایی، فاطمه و محمد امامی خویی، «بررسی ابعاد علمی و فرهنگی دارالشفاء در دورۀ مغول»، دو فصلنامه تاریخ ایران، ش5/73، 1393ش.
9. جعفری، جعفر بن محمد بن حسن، تاریخ یزد، به کوشش ایرج افشار، تهران، علمی و فرهنگی، 1384ش.
10. جنید شیرازی، عیسی، تذکره هزار مزار، تصحیح عبدالوهاب نورانی وصال، شیراز، کتابخانۀ احمدی، 1364ش.
11. حافظ ابرو، عبدالله بن لطف الله، جغرافیای حافظ ابرو، تصحیح صادق سجادی، تهران، میراث مکتوب، 1375ش.
12. خواندمیر، غیاث‌الدین بن همام‌الدین، مآثر الملوک، تصحیح میرهاشم محدث، تهران، رسا، 1372ش.
13. رکن‌الدین محمد، جامع‌الخیرات، به کوشش محمد تقی دانش پژوه و ایرج افشار، تهران، 1340ش.
14. زرکوب شیرازی، ابوالعباس معین‌الدین احمد بن شهاب‌الدین ابی الخیر، شیرازنامه، به کوشش واعظ جوادی، تهران، شرکت انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، 1350ش.
15. سهروردی، شهاب‌الدین ابوالحفص، عوارف المعارف، ترجمه ابومنصور اصفهانی، تهران، علمی و فرهنگی، 1375ش.
16. سیفی هروی، سیف بن محمد، پیراسته تاریخنامه هرات، تصحیح محمد آصف فکرت، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، 1381ش.
17. شبانکاره‌ای، محمدبن علی بن محمد، مجمع‌الانساب، تصحیح میرهاشم محدث، تهران، امیرکبیر، 1381ش.
18. غزالی، ابوحامد محمد، کیمیای سعادت، ترجمه حسین خدیوجم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1383ش.
19. غزالی، ابوحامد محمد، احیاء علوم‌الدین، ترجمه حسین خدیوجم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1386ش.
20. کاشانی، ابوالقاسم محمد بن عبدالله، تاریخ‌الجایتو، تصحیح مهین همبلی، تهران، علمی و فرهنگی، 1384ش.
21. کاتب یزدی، احمد بن حسین، تاریخ جدید یزد، به کوشش ایرج افشار، تهران، علمی و فرهنگی، 1386ش.
22. کریمی، علیرضا (1390)، «نقابت نقیبان در ایران عصر ایلخانی»، پژوهش‌نامه تاریخ اسلام، سال اول، شماره یکم، بهار1390ش.
23. کلاویخو، گونسالس د روی، سفرنامه کلاویخو، ترجمه مسعود رجب نیا، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1374ش.
24. کیانی، محسن، تاریخ خانقاه در ایران، تهران، طهوری، 1369ش.
25. کیانی، محمد یوسف و ولفرام کلایس، کاروانسراهای ایران، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور، 1373ش.
26. مارکوپولو، سفرهای مارکوپولو، ترجمه رامین گلبانگ، تهران، کوشش، 1363ش.
27. محمود بن عثمان، فردوس المرشدیه، به کوشش ایرج افشار، تهران، انتشارات انجمن آثار ملی، 1358ش.
28. حمدالله مستوفی، نزهه القلوب، باهتمام و تصحیح گای لیسترانج، تهران، دنیای کتاب، 1362ش.
29. حمدالله مستوفی، تاریخ گزیده، تصحیح عبدالحسین نوایی، تهران، امیرکبیر، 1364ش.
30. وصاف‌الحضره، عبدالله بن فضل‌الله، تاریخ وصاف، به اهتمام مهدی اصفهانی، چاپ سنگی، بمبئی، رشدیه، 1338ش.
31. رشیدالدین فضل‌الله، سوانح‌الافکار رشیدی، به کوشش محمد تقی دانش پژوه، تهران، دانشگاه تهران، 1358ش.
32. رشیدالدین فضل‌الله، تاریخ مبارک غازانی، تصحیح کارل یان، هرتفرد، استفن اوستین، 1358ق،
33. رشیدالدین فضل‌الله، وقفنامه ربع رشیدی، به کوشش مجتبی مینوی و ایرج افشار، تهران، سلسله انتشارات انجمن آثار ملی، 2536.
34. هفت کشور و سفرهای ابن‌تراب، تهران، چشمه، 1386ش.
35. هندوشاه نخجوانی، محمد، دستور الکاتب فی تعیین المراتب، تصحیح عبدالکریم علی اوغلی علی زاده، مسکو، فرهنگستان علوم جمهوری شوروی سوسیالیستی آذربایجان، 1976.



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 43 - ( پاییز 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها