گسترش دین زرتشت در جزیره العرب و روابط پیامبر(ص) با زرتشتیان
|
عثمان یوسفی، شهرام یوسفی فر، حسین علی بیگی |
|
|
چکیده: (5937 مشاهده) |
آموزههای زرتشت، پس از نهادینه شدن در میان ایرانیان، رسماً مورد حمایت دولت ساسانی قرار گرفت. از آنجا که آیین زرتشت، دینی تبشیری بود، به زودی در سراسر قلمرو ساسانیان و تا حدودی سرزمینهای همجوار، از جمله جزیره العرب، بهویژه یمن و بحرین رواج یافت.
ایرانیان زرتشتی از عصر ساسانی در نواحی جنوب و شرق جزیره العرب ساکن شده بودند. استقرار پیروان دین زرتشت و همسایگی با قبایل عرب، زمینۀ گسترش این دین در بین آنان را فراهم ساخت و بخشی از بزرگان قبایل و اتباعشان به دین زرتشت گرایش یافتند. بر پایۀ مدارک کنونی، مناسبات تجاری و بازرگانی در فرایند گسترش دین زرتشت، نقشی مؤثر داشته است. نواحی شرقی جزیره العرب به دلیل شورشهای قبایل آن، همواره تحت نظارت و کنترل حکومت ساسانی بود و مرزبانانی بر آن گماشته میشد. همین امر، اعراب آن نواحی را به مرور تحت تأثیر دین زرتشت قرار داد.
نوشتار پیش رو درصدد پاسخگویی به دو پرسش ساماندهی شده است: 1. گسترش دین زرتشت در نواحی جنوبی و شرقی جزیره العرب چگونه صورت گرفته است؟ 2. مناسبات پیامبر6 با زرتشتیان جزیره العرب چگونه بوده است؟
این پژوهش با رویکرد تبیینی ـ تفسیری و با اتکا و استفاده از منابع تاریخی به بررسی موضوع یادشده پرداخته و نتیجه میگیرد که گسترش دین زرتشت در نواحی جنوبی با سلطه نظامی و لشکرکشی آغاز شد و در نواحی شرقی، به دلیل همجواری و تحت تأثیر مناسبات تجاری و بازرگانی و همچنین به سبب گماردن مرزبانان از طرف دولت ساسانی این امر محقق گردید. مناسبات و تعاملات پیامبر6 با زرتشتیان با نامهنگاری آغاز شد و بدون برخورد نظامی ادامه یافت. در منابع تاریخی، اجبار به تغییر یا ترک دین زرتشت در این تعاملات دیده نمیشود و تنها پرداخت جزیه، شرط ماندگاری در سایه دولت اسلامی بوده است. |
|
واژههای کلیدی: جزیره العرب، پیامبر، دورۀ ساسانی، زرتشتیان، جزیه |
|
متن کامل [PDF 3066 kb]
(3027 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1396/3/7 | پذیرش: 1396/3/7
|
|
|
|