انحطاط دولت‌های غرب خلافت اسلامی و سقوط آندلس، مهم‌ترین پدیده دوره‌های میانه (قرون وسطا) در سراسر معارف اسلامی و مسیحی است که محققان همچنان بدان می‌پردازند؛ چنان‌که توجه به علل آن، ابن‌خلدون را که خود شاهد روی‌داد بود، به نوشتن مقدمه برانگیخت. از ویژگی‌های مهم روی‌داد سقوط آندلس، جایگاه آن در درازنای تاریخ غرب خلافت اسلامی و روابط آن با دولت‌های اروپایی است. شناخت علل این سقوط، مهم‌ترین بنیاد نظری در «غرب‌شناسی» به شمار می‌رود. این علل در قالب جُنگی از روی‌دادهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی آرام آرام زمینه سقوط آندلس را فراهم آوردند. دغدغه این پژوهش، سنجش درستیِ نظریه ابن‌خلدون درباره توجیه علت سقوط است. با بررسی تاریخی آن علل می‌توان دریافت که سقوط آندلس از فرآیندی پیش‌نهادی ابن‌خلدون بیرون می‌ماند. از دیگر ویژگی‌های مهم بررسی این حادثه از دید تاریخ‌نگاری، توجه به نخستین نمونه تاریخ‌نگاری تحلیلی در تاریخ تاریخ‌نگاری اسلامی است.