|
تَوَّج؛ از شکوفایی تا زوال
|
حسن الهیاری   ، حمیدرضا پیغمبری |
|
|
|
چکیده: (2633 مشاهده) |
شهر تاریخی توَّج، در پس‌کرانۀ شمالی خلیج فارس، در دوره‌ای نسبتاً طولانی از شهرهای شناخته‌شدۀ ایران به شمار می‌آمده‌است. اوج رونق این شهر در دورۀ آل‌بویه بوده، اما پس از آن به‌سرعت دچار رکود شده‌است. اکنون نیز از این شهر جز نامی در متون کهن باقی نمانده و حتی ویرانه‌های آن نیز ناشناخته است. مقالۀ حاضر علل پیدایی و پویایی این شهر و عوامل زوال آن را بررسی می‌کند.
این پژوهش، که به روش تحلیل تاریخی مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای صورت گرفته‌است، نشان می‌دهد که دو مؤلفۀ اقتصادی، یعنی موقعیت تجاری واسطه‌ای توَّج در بنادر خلیج فارس و نواحی مرکزی ایران، و تولید پارچه‌های کتانی توزی، عوامل اصلی شکوفایی این شهر در عصر آل‌بویه بوده‌اند. بررسی‌ها دربارۀ سقوط این شهر نیز دخالت عوامل انسانی را در کنار عوامل طبیعی نشان می‌دهند. در این باره، منازعات جانشینی عضدالدوله در فارس، حملات مکرر ملوک شبانکاره و قرامطه به کرانه‌ها و پس‌کرانه‌ها، و تغییر مسیر تجارت دریایی از خلیج فارس به دریای سرخ، به‌عنوان یک عامل فرامنطقه‌ای، در زوال توَّج مطرح‌اند. نظر به این‌ها، تطورات توَّج را می‌توان مصداق و نمونۀ بارزی از تأثیر تحولات مسیرهای بازرگانی بر تغییرات سکونتگاه‌های انسانی در نظر گرفت. |
|
| واژه‌های کلیدی: جغرافیای تاریخی، توّج، خلیج فارس، پارچۀ توزی. |
|
|
متن کامل [PDF 2091 kb]
(674 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/9/25 | پذیرش: 1398/9/25
|
|
|
|
|
|
(2).jpg)
