[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 50 - ( تابستان 1402 ) ::
جلد 1 شماره 50 صفحات 62-47 برگشت به فهرست نسخه ها
شکست نظامی امویان در برابر عباسیان در جنگ زاب (132)
محمد کشاورز بیضایی
چکیده:   (1864 مشاهده)
برآمدن و برافتادن امویان توجه بسیاری از مورخان و محققان را به خود جلب کرده است. پیروزی نظامی عباسیان بر امویان در جنگ زاب در سال 132، با وجود کمی سپاه و تجهیزات جنگی و نیز شیوه‌ رویارویی طرفین در آن جنگ، شایسته بررسی جامع است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و بهره‌گیری از نظریات جامعه‌شناسی جنگ، عوامل شکست نظامی امویان در برابر عباسیان در جنگ زاب را در مورد توجه قرار داده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که آمیزه‌ای از عوامل و عناصر مانند انگیزه‌مندی و پایداری، تدبیر، آرایش و راهبرد صحیح جنگی، مشاوره و همراهی خراسانیان، شعار خون‌خواهی اهل‌بیت به مثابه اهرمی برنده در ایجاد مشروعیت و فرار مروان از صحنه جنگ، در پیروزی عباسیان در جنگ زاب نقش بسزایی داشت.

 
واژه‌های کلیدی: امویان، جنگ زاب، سقوط امویان، عباسیان.
متن کامل [PDF 485 kb]   (688 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/5/20 | پذیرش: 1402/8/25
فهرست منابع
1. ابراهیم حسن، حسن، تاریخ سیاسی اسلام (از آغاز تا انقراض دولت اموی)، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، جاویدان، 1373ش.
2. ابن ابی‌الحدید المدائنی، ابوحامد بن هبه الله، شرح نهج‌البلاغه، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر، دارالاحیاء الکتب العربیه، 1385.
3. ابن اثیر، عزالدین علی بن اثیر، تاریخ کامل اسلام و ایران، ترجمه عباس خلیلی و ابوالقاسم حالت، تهران، مؤسسه مطبوعات علمی، 1371ش.
4. ابن العبری، ابوالفرج اهرون، تاریخ مختصرالدول، ترجمه محمدعلی تاج‌پور و حشمت‌الله ریاضی، تهران، اطلاعات، 1364ش.
5. ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد، مقدمه، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران، علمی و فرهنگی، 1388ش.
6. ابن طاووس، رضی‌الدین علی بن موسی، اللهوف علی قتلی الطفوف، ترجمه سید احمد فهری زنجانی، تهران، جهان، بی‌تا.
7. ابن کثیر دمشقی، ابوالفداء اسماعیل بن عمرو، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، 1407.
8. ابوالفرج اصفهانی، الأغانی، تحقیق علی محمد بجاوی، بیروت، دار احیاء التراث‌العربی، 1418.
9. ابوالفرج اصفهانی، مقاتل‌الطالبین، قم، دارالکتب، 1385.
10. اسماعیلی، مهران و میثم حبیبی کیان، «نقش قبیله کلب در بحران‌های سیاسی دوره اموی: انتقال قدرت از شاخه سفیانی و تثبیت آن در شاخه مروانی (64-86ﻫ) با تأکید بر نقش خانواده‌های بَحدَل و ابواُمامه»، تاریخ و تمدن اسلامی، شماره4، سال17، پاییز1400، ص64-37. DOI: 10.30495/JHCIN.2021.19037
11. اشرفی، حسین و سیداحمدرضا خضری، «بررسی تطبیقی مبانی مشروعیتی امویان و عباسیان، دوره اول»، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال هشتم، شماره27، تابستان1396، ص84- 63. Dor: 20.1001.1.22520538.1396.8.27.5.0
12. اشعری، ابوالحسین، مقالات الاسلامین، قاهره، مکتبه النهضه، 1369.
13. امین، احمد، پرتو اسلام، ترجمه عباس خلیلی، تهران، مجلس، 1315ش.
14. بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، بیروت، دارالفکر اسلامی، 1417.
15. بلاذری، احمد بن یحیی، فتوح البلدان (بخش مربوط به ایران)، ترجمه آذرتاش آذرنوش، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، 1346ش.
16. بوفر، آندره، مقدمه‌ای بر استراتژی، ترجمه مسعود کشاورز، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی، 1366ش.
17. بیات، رضا، «بررسی ساختار و عملکرد نیروی نظامی خلافت اموی از سال 41 تا 90 ق»، پایان نامه کارشناسی ارشد، راهنما: یاسر قزوینی، گروه تاریخ، دانشگاه تهران، 1398ش.
18. بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، نشر کیهان، 1370ش.
19. بیگدلی، محسن، «نگاهی گذرا به تاریخ تشکیل و ساختار دولت بنی امیه و علل فروپاشی و انقراض آن»، پژوهشنامه تاریخ، دوره13، شماره50، خرداد1397، ص44-29.
20. ترکمنی‌آذر، پروین، «عرب تباران خراسان و نقش آنان در سقوط امویان»، فرهنگ، شماره 60، زمستان1385، ص24-1.
21. تزو، سان، هنر جنگ، ترجمه مهدی سمسار، تهران، جامی، 1401ش.
22. جاحظ، ابو عثمان عمرو بن بحر، البیان و التبیین، تحقیق علی بوملحم، بیروت، دار و مکتبه الهلال، 1412.
23. جاحظ، ابو عثمان عمرو بن بحر، تاج، تصحیح امید عطایی، بی‌نا، 1332ش.
24. جعفریان، رسول، تاریخ سیاسی اسلام، سیره خلفا، تهران، دلیل ما، 1387ش.
25. جوده، جمال، اوضاع اجتماعی ـ اقتصادی موالی در صدر اسلام، ترجمه مصطفی جباری و مسلم زمانی، تهران، نی، 1383ش.
26. خربوطلی، علی حسن، انقلاب‌های اسلام، ترجمه عبدالصاحب یادگاری و غلامحسین دانش، تهران، کانون انتشاراتی چهره اسلام، 1350ش.
27. خطیب، عبدالله مهدی، حکومت بنی‌امیه در خراسان، ترجمه باقر موسوی، تهران، توکا، 1357ش.
28. دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود، اخبارالطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نی، 1368ش.
29. زرین‌کوب، عبدالحسین، تاریخ مردم ایران، تهران، امیرکبیر، 1367ش.
30. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، 1375ش.
31. طقوش، محمدسهیل، دولت امویان، ترجمه حجت الله جودکی. قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1389ش.
32. فلوتن، فان، تاریخ شیعه و علل سقوط بنی‌امیه، ترجمه مرتضی هاشمی حائری، تهران، چاپخانه اقبال، 1325ش.
33. فیاض، علیاکبر، تاریخ اسلام، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1381ش.
34. گرین، رابرت، استراتژی جنگ، ترجمه فاطمه باغستانی، تهران، انتشارات نسل نواندیش، 1398ش.
35. محمدی ملایری، محمد، تاریخ و فرهنگ ایران در دوره انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، تهران، توس، 1375ش.
36. مسعودی، علی بن حسین، مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر، تحقیق اسعد داغر، قم، دارالهجره، 1409.
37. یعقوبی، احمد بن اسحاق «ابن واضح»، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1382ش.
38. Gibb, H.A.R., Arab conquests in central Asia, London, 1923.
39. Wellhausen, J. The Arab kingdom and its fall, G.weir, Calcatta, 1927.
40. Yarbrough, L, "Did ‘Umar b. ‘Abd al-‘zīz Issue an Edict Concerning Non-Muslim Officials?", in A. Borrut and F. M. Donner (eds.), Christians and Others in the Umayyad State, Chicago, Illinois, p173- 206, 2016.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Keshavarz Beyzaei M. Military defeat of Umayyads in Battle of the Zab from Abbasids (132). islamhistory 2023; 1 (50) :47-62
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1391-fa.html

کشاورز بیضایی محمد. شکست نظامی امویان در برابر عباسیان در جنگ زاب (132). پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1402; 1 (50) :47-62

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1391-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 50 - ( تابستان 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4732