[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
پرتال نشریات علمی و پژوهشی
پایگاه علوم استنادی جهان اسلام
پایگاه مجلات تخصصی نور

پایگاه مرکز اطلاعات جهاد دانشگاهی
پرتال جامع علوم انسانی
بانک اطلاعات نشریات کشور
google scholar
virascience
linked in
Academia
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشرات کشور
..
:: دوره 1، شماره 15 - ( پاییز 1393 ) ::
جلد 1 شماره 15 صفحات 37-5 برگشت به فهرست نسخه ها
کنش‌های فکری گفتمان تشیع در رویارویی با بحران نوگرایی ایران دوره مشروطه
محمدامیر احمدزاده
چکیده:   (4024 مشاهده)

کنش‌های فکری گفتمان تشیع
در رویارویی با بحران نوگرایی ایران دوره مشروطه
[1]

محمدامیر احمدزاده*

چکیده

تحولات بیرونی مؤثر در ایران، افزون بر کاهش یک‌پارچگی فکری سلطنت مطلقه قاجار، به پیدایی دوره‌ای از مواجهه اندیشه تشیع با مؤلفه‌های تازه و بازاندیشی کنش‌گران مذهبی درباره عرضه راه‌کار برای رفع بحران نوگرایی انجامید. چنین وضعی به‌ویژه در آستانه عصر مشروطه و دهه پس از آن، موجب پویایی اندیشه‌ سیاسی و ارائه راه‌کارهایی در قالب نگارش رساله‌های سیاسی عالمان شیعه شد. مسئله پژوهش این است که آیا دگرگونی فکری این دوره از علما، تحولی «پارادایمی» بود یا در چارچوب تغییر روی‌کرد آنان در اوضاع بحران تفسیرپذیر است؟ این پژوهش با روش تحلیل گفتمان و تطبیق مفاهیم گفتمان دینی عالمان شیعی بر مفاهیم نوپدید در آن عصر جدید، استنتاج می‌کند که عالمان شیعه در آستانه عصر مشروطیت با حفظ اصول پارادایمی خود به تحول گفتمانی پرداختند و پس از مواجهه با بحران برآمده از حضور گفتمان نوگرایی، دو گفتمان مشروطه و مشروعه را طرح کردند. پیروان هر یک از
این دو روی‌کرد، بر پایه منابع پربار تشیع و اجتهاد و تفسیر در این‌باره، کوشیدند که
در رویارویی با مفاهیم جدید و گفتمان تازه، تفسیرهای دینی رقیبی عرضه کنند
که حاصلش پویایی مکتب تشیع و جهش فکری ـ فرهنگی ایرانیان در آن اوضاع
و احوال بود و عامل محرّک وقوع انقلاب مشروطه و پیدایی کنش فکری ـ اجتماعی
به شمار می‌رفت کنش‌گران دینی با طرح نظریه بازگشت به اسلام اصیل، بر معانی روزآمد و خوانش‌های دینی تازه از مفاهیم گفتمان دنیای بیرونی، به انگیزه حلّ بحران متمرکز شدند.

 

[1]. تاریخ دریافت 08/05/93؛ تاریخ پذیرش10/09/93.

* استادیار پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. M.Ahmadzadeh@ihcs.ac.ir

واژه‌های کلیدی: مشروطه مشروعه، عالمان شیعه، سلطنت مشروطه، اندیشه سیاسی، ایران.
متن کامل [PDF 513 kb]   (751 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1395/9/14 | پذیرش: 1395/9/14


XML     Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:


احمدزاده محمدامیر. کنش‌های فکری گفتمان تشیع در رویارویی با بحران نوگرایی ایران دوره مشروطه . پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1393; 1 (15) :5-37

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-138-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 15 - ( پاییز 1393 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 44 queries by YEKTAWEB 4645