:: دوره 1، شماره 26 - ( تابستان 1396 ) ::
جلد 1 شماره 26 صفحات 102-79 برگشت به فهرست نسخه ها
مدْرَسیان عثمانی و بازیابی نفوذ سیاسی آنها در عهد مراد دوم
مهدی عبادی ، محمدرضا حسینی
چکیده:   (3518 مشاهده)
مقام وزارت عظمی در دوره عثمانی همواره به مدرسیان برخاسته از طبقه علمیه اختصاص داشت. در پی تحولات پس از جنگ آنقره (802/1402م)، فردی از طبقه غلامان (قوللر) عهده‌دار این منصب شد. از این­رو مدرسیان در روزگار مرادم دوم (حک. 824-848/ 1421-1444م و 850-855/ 1446-1451م) برای تجدید نفوذ سیاسی پیشین خود اقدام کردند. آنها با بهره‌گیری از تحولات اوایل سلطنت این سلطان، بایزید پاشا وزیر اوّل غیرمدرسی را از پیش‌روی خود برداشتند و با حمایت همه‌ جانبه از جندرلو ابراهیم‌ پاشا، وزارت عظمی را به طبقه مدرسی باز گرداندند. علاوه بر این، مراد دوم و دولتمردان، با تشویق مدرسیان، مدارس باشکوهی در بروسه و ادرنه تأسیس کردند و موقوفه‌های چشم‌گیری به آنها اختصاص دادند. در پی این اقدامات زمینه مناسبی برای گسترش آموزش مدرسی و تکامل طبقه علمیه فراهم شد. با ظهور و رسمی شدن نهاد شیخ‌الاسلامی، نفوذ مدرسیان شکل ملموس‌تری به خود گرفت. چنان­که به فتوی شیخ‌الاسلام، حروفیان حاضر در شهر ادرنه قتل‌عام شدند. بنابر یافته‌های این پژوهش که با رویکرد تحلیلی انجام گرفته، مدرسیان، در دوره مورد بحث نفوذ سیاسی پیشین خود را تجدید کردند و آن را تا زمان فتح استانبول (857/1453م) استمرار بخشیدند.
واژه‌های کلیدی: عثمانیان، مراد دوم، مدرسیان عثمانی، طبقه علمیه، شیخ‌الاسلام.
متن کامل [PDF 1768 kb]   (1177 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1397/1/22 | پذیرش: 1397/1/22


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 26 - ( تابستان 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها