:: دوره 1، شماره 33 - ( بهار 1398 ) ::
جلد 1 شماره 33 صفحات 139-117 برگشت به فهرست نسخه ها
پزشکان غیرمسلمان در جامعۀ اسلامی دورۀ میانه؛ نگرش‌ها، کنش‌ها و تعاملات
بهروز شورچه ، معصومعلی پنجه
چکیده:   (2615 مشاهده)
پزشکان غیرمسلمان (ذمّی) در دورۀ میانه بیش از دیگر ذمّیان، با مسلمانان در تماس بودند و در شهرها و روستاها، دربارها، بیمارستان‌ها و حتی خانه‌ها با هم ارتباط داشتند. از این رو در ذهن و زبان و تجربۀ زیستۀ مسلمانان بیش از دیگران از آنان یاد شده‌است. این مقاله در پی واکاوی نگرش‌های مسلمانان به این پزشکان و بررسی رابطۀ مسلمانان با این دسته از اهل‌ذمّه است. نگرش مسلمانان نسبت به پزشکان ذمّی هم ریشه در منابع (آیات و روایات) و باورهای دینی داشت، هم متأثر از عرف و تجربه‌های زیستۀ آنان با این گروه از غیرمسلمانان در سده‌های متمادی بود. در این مقاله نشان داده‌شد دانش و توان حرفه‌ای، کاردانی و مهارت‌های درمانی پزشکان غیر‌مسلمان عامل اصلی حضور چشمگیر آنان در جامعۀ اسلامی بوده‌است. پزشکان ذمی افزون بر کنشهای حرفه‌ای، در رواج بعضی عادات و رفتارهای هنجارشکنانه در میان مسلمانان موثر بودند. اگرچه گزارش‌هایی از تعاملات منفی و گاه واکنش‌های خصمانۀ مسلمانان نسبت به پزشکان غیرمسلمان در دست است، امّا در ارزیابی کلان مناسبات نخبگان و توده‌های مسلمان با این پزشکان در بیشتر زمان‌ها مسالمت‌آمیز و سازگارانه بود.
واژه‌های کلیدی: اهل‌ذمّه، پزشکان غیرمسلمان، تاریخ پزشکی، زندگی اجتماعی پزشکان
متن کامل [PDF 1996 kb]   (913 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1398/11/7 | پذیرش: 1398/11/7


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 33 - ( بهار 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها