TY - JOUR T1 - A comparative study on the trend of spreadingIslam in Iran in terms of Time and Geography TT - بررسی مقایسه‌ای روند زمانی و جغرافیایی گسترش دین اسلام در ایران JF - isihistoryj JO - isihistoryj VL - 1 IS - 22 UR - http://journal.isihistory.ir/article-1-244-fa.html Y1 - 2016 SP - 57 EP - 81 KW - Iran KW - Islam KW - Zorostarian KW - Rashidins KW - Omavids KW - Abbasids N2 - مناطق و شهرهای ایران، در شرایط و زمان‌های مختلف دین اسلام را پذیرفتند. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی ـ استنتاجی، مسئله روند زمانی و جغرافیایی گسترش اسلام در ایران و عوامل تأثیرگذار بر آن بررسی می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد شهرهایی مانند قزوین، اصفهان و قم در پذیرش اسلام پیشگام بودند. اصفهان را می‌توان اولین شهر اسلامی ایران دانست. در مناطقی مانند آذربایجان، ماوراءالنهر و سواحل دریای مازندران، سخت‌گیری‌هایی برای گسترش اسلام انجام شد؛ اما فعالیت خرم‌دینان عامل اصلی گسترش اسلام در آذربایجان بود. در ماوراءالنهر، خراسان و سیستان نیز فعالیت‌های فرقه‌های به‌آفریدیه، جهمیه، کرامیه و خوارج، نقشی تعیین‌کننده در گسترش اسلام داشت. گرایش مردم دیلم و طبرستان به اسلام، بیش از همه، نتیجه تبلیغات علویان است. شهر آمل اولین شهر اسلامی این منطقه به شمار می‌آید. به دلیل روحیات مردم فارس، دین زرتشت در آن‌جا بیش از نقاط دیگر دوام آورد؛ ولی در نتیجۀ فعالیت‌های فرقه‌های اسلامی و اقدامات شیخ ابواسحاق کازرونی در آن منطقه نیز دین اسلام بر آیین زرتشتی غلبه کرد. M3 ER -