[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره ۱، شماره ۴۶ - ( تابستان ۱۴۰۱ ) ::
جلد ۱ شماره ۴۶ صفحات ۴۶-۲۳ برگشت به فهرست نسخه ها
خشونت کلامی در سیره حجاج بن یوسف ثقفی (مطالعه موردی: خطبه‌های عراق)
حسین علی بیگی ، روح اله بهرامی ، سجاد دادفر ، شقایق صالح
چکیده:   (۹۶۲ مشاهده)
با استقرار حکومت بنی‌امیه، بهره‌گیری از فن خطابه و تهدید با رویکرد خشونت­آمیز به یکی از مهمترین مؤلفه‌های تأمین امنیت حاکمیت اموی بدل شد. شناسایی سازوکارهایی که در آن دوران برای تأثیرگذاری بر مخاطبان بدان تکیه می‌شد حائز اهمیت است. این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخ دادن به این پرسش است که چرا حجاج بن یوسف در مواجهه با مردم عراق از خطبه‌های خشونت­آمیز بهره می‌­گرفت؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حجاج در خطبه‌هایش از واژگان با اثر بخشی روانی منفی مانند شرور، کنیززاده، ریاکار، فتنه‌جو و فریب‌کار استفاده و همچنین با تهمت زدن، تهدید به مرگ، تمسخر، خوار و خفیف خواندن مردم و تشبیه آنان به حیوانات، مخاطبانش را از نظر شخصیتی تخریب و احساس حقارت، کم ارزش بودن، ناامیدی و ترس را به آنان القاء می‌کرد تا از این طریق سلطه خود را مستحکم و از امکان شورش و طغیان مخالفان جلوگیری کند.
واژه‌های کلیدی: امویان، بصره، جنگ روانی، حجاج بن یوسف، خطبه، کوفه.
متن کامل [PDF 825 kb]   (۲۸۴ دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/3/12 | پذیرش: 1401/6/10
فهرست منابع
۱. قرآن کریم.
۲. ابن ابی الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، قم،کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۳۷۸.
۳. ابن اثیر، عزالدین، الکامل، ترجمه سید محمد حسین روحانی، تهران، اساطیر، ۱۳۷۱ش.
۴. ابن العبری، ابوالفرج، مختصر تاریخ الدول، ترجمه عبد المحمد آیتی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۷ش.
۵. ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمان، المنتظم فی التاریخ الامم والملوک، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۲.
۶. ابن خلدون، عبدالرحمن، العبر- تاریخ ابن خلدون، ترجمه عبدالمحمدآیتی، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳ش.
۷. ابن خلکان، ابی العباس، وفیات و الاعیان، قم، منشورات الشریف الرضی، ۱۳۶۴ش.
۸. ابن عبدربه، احمد بن محمد، العقد الفرید، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۷.
۹. ابن قتیبه دینوری، ابی محمد عبدالله بن مسلم، امامت و سیاست، ترجمه ناصر طباطبایی، تهران، ققنوس، ۱۳۸۰ش.
۱۰. ابن منظور، ابی الفضل، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۷.
۱۱. ابوزهره، الخطابه أصولها تاریخها فی أزهی عصورها عند العرب، بی‌جا، مطبعه العلوم، ۱۹۳۴.
۱۲. ارشد حسن، محمد، «خطبه الحجاج بن یوسف الثقفی الواعظیه؛دراسه فی ضوء نظریه الاتصال الادبی»، التجدید، مجلد العشرون، العدد الاربعون، ۲۰۱۶، ص۱۳۵-۱۶۷.
۱۳. افتخاری، اصغر، خشونت و جامعه، تهران، سفیر، ۱۳۷۹ش.
۱۴. امانی، محمد هاشم عبدالمجید، «خطبه دیر الجماجم للحجاج به یوسف الثقفی بین الندا و الاستفهام: دراسه بلاغیه نقدیه»، جامعه الازهر، حولیه کلیه الدراسات الاسلامیه و العربیه للبنات باسکندریه، جزء ۹، ۲۰۱۵، ص۹۲۰-۱۰۴۷.
۱۵. آرنت، هانا، خشونت، ترجمه عزت اله فولادوند، تهران، خوارزمی، ۱۳۵۹ش.
۱۶. بروکلمان، کارل، تاریخ ملل و دول اسلامی، ترجمه هادی جزایری، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۴۶ش.
۱۷. بلاذری، احمد بن یحیی، جمل من انساب الأشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷.
۱۸. بن حمزه، نوره، «سمات الاسلوب الخطابی: خطبه الحجاج بعد دیر الجماجم انموذجاٌ»، جامعه محمد فیض سبکره، مجله العلوم الانسانیه، العداد۴۴، ۲۰۱۷، ص۴۸۹-۴۹۹.
۱۹. تدگر، رابرت، چرا انسانها شورش می کنند، ترجمه علی مرشدی زاد، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، ۱۳۷۷ش.
۲۰. ثعالبی، أبو منصور، ثمار القلوب، قاهره، دارالمعارف، بی‌تا.
۲۱. جاحظ، ابوعثمان، البیان والتبیین، تحقیق علی بوملحم، بیروت، دارالمکتبه الهلال، ۱۳۱۱.
۲۲. حتی، فیلیپ، تاریخ عرب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، آگاه، ۱۳۸۰ش.
۲۳. دیکسون، عبدالامیر، خلافت اموی، ترجمه گیتی شکری، تهران، طهوری، ۱۳۸۱ش.
۲۴. زبیدی، سیدمرتضی، شرح تاج العروس، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۴.
۲۵. زمخشری، ربیع الأبرار ونصوص الأخیار، بیروت، مؤسسه الأعلمی، ۱۴۱۲.
۲۶. صفوت، احمد زکی، جمهره خطب العرب فی عصور العربیه الزاهره، بیروت، المکتبه العلمیه، ۱۹۸۰.
۲۷. طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، ۱۳۷۵ش.
۲۸. طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تأویل القرآن، تحقیق أحمد محمد شاکر، بیروت، مؤسسه الرساله، ۱۴۲۰.
۲۹. عابدینی جزینی، مهدی و عسکر علی کرمی، «آلیات الاقناع فی خطب الحجاج بن یوسف الثقفی (دراسه نقدیه تحلیله)»، جامعه اصفهان، بحوث فی اللغه العربیه، العدد ۱۶، ربیع و صیف ۱۴۳۸/۱۳۹۶، ص۶۳-۷۴.
۳۰. عامر، رضا، «دراسه حجاجیه تداولیه فی خطبه الحجاج بن یوسف الثقفی فی اهل الکوفه حین ولی الکوفه»، الجزائر، جامعه میله، مجله دراسات لجامعه عمار ثلیجی؛ مجله دولیه محکمه، العدد ۷۳، دیسمبر ۲۰۱۸، ص۵۶-۶۹.
۳۱. عزاوی، ابوبکر، اللغه و الحجاج، بیروت، موسسه الرحاب الحدیثه، ۲۰۰۹.
۳۲. قلقشندی، صبح الاعشی، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۹۸۵.
۳۳. ماهر السوسی، عبدالله، «خُطبُ الحجاج بن یوسف الثقفی دراسه اُسلُوبیه»، اشراف دکتر ولید محمود ابو ندی، الجامعه الاسلامیه غزه، کلیه الادب، ماجیستر اللغه العربیه، ۲۰۱۷.
۳۴. مبَرد، ابوالعباس، الکامل فی اللغه و الادب، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۹۹۷.
۳۵. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، داراحیاءتراث عربی، ۱۴۰۳.
۳۶. مسعودی، علی ابن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۴ش.
۳۷. نویری، شهاب الدین احمد، نهایه الارب، ترجمه دکتر محمود دامغانی، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۴ش.
۳۸. نویمان، فرانتس، «شیوه‌های تحقیق در قدرت سیاسی»، ترجمه عزت الله فولادوند، فرهنگ، شماره۴و۵، ۱۳۶۸ش، ص۳۹۹-۴۲۴.
۳۹. یعقوبی، ابن واضح، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، علمی و فرهنگی، ۱۳۷۱ش.
40. Megargee, E., and Hokanson, J. The Dynamics Aggression Individual, Group and International Analysis, Hariper & Row, 1990.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

AliBeigi H, Bahrami R, Dadfar S, Saleh S. Verbal violence in the biography of Ḥajjāj ibn Yūsuf Thaqafī (case study: Iraq sermons). islamhistory 2022; 1 (46) :23-46
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1289-fa.html

علی بیگی حسین، بهرامی روح اله، دادفر سجاد، صالح شقایق. خشونت کلامی در سیره حجاج بن یوسف ثقفی (مطالعه موردی: خطبه‌های عراق). پژوهشنامه تاریخ اسلام. ۱۴۰۱; ۱ (۴۶) :۲۳-۴۶

URL: http://journal.isihistory.ir/article-۱-۱۲۸۹-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 46 - ( تابستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4702