مجمعالجزایر مالایا (جزایر بین هندوچین و استرالیا) به علت موقعیت خاص جغرافیایی، در طول تاریخ مورد توجه و مطمح نظر اقوام مختلف قرار گرفته است. در آستانهی ورود اسلام، در این منطقه و بهویژه در جاوه و سوماترا، فرهنگ و تمدن هندی رواج یافته بود. گرچه ایرانیان و عربها نیز از دیرباز با این جزایر مراودات تجاری و بازرگانی داشتند، اما پس از طلوع اسلام و گسترش آن، بازرگانان مسلمان، هم به جهت موقعیت و اهمیت ترانزیتی این مجمعالجزایر که بر سر راه چین و شرق آسیا قرار داشت و هم به علت وفور ادویه در جاوه، سوماترا و جزایر ملوک به این مناطق روی آوردند. تجار ایرانی، عرب و هندی همچون مبلغان دین اسلام به ایفای نقش پرداختند. در این مقاله نگارنده در پی آن است که نقش این تجار در نشر، ترویج و تعمیق اسلام و باورهای آن و ساز و کار گسترش اسلام، زمینهها، علل و عوامل گروش بومیان این جزایر و موانع آنان از این حیث را مورد بررسی قرار دهد.
یاری سیاوش. عوامل مؤثر در نشر و گسترش اسلام در مجمعالجزایر مالایا از آغاز تا ورود استعمارگران بررسی موردی نقش تجار. پژوهشنامه تاریخ اسلام. ۱۳۹۰; ۱ (۲) :۱۳۹-۱۵۲