|
نقش موقوفات در گسترش مراکز علمی و درمانی
عهد بویهیان و فرجام آن‌ها
|
فاطمه اورجی   ، علی اصغر چاهیان بروجنی |
|
|
|
چکیده: (۳۱۵۹ مشاهده) |
در سدۀ چهارم هجری و با استقرار حکومت آل بویه در نیمۀ غربی ایران، از نهادهای اجتماعی و شهری حمایت شد. این نهادهای اجتماعی عمدتاً در قالب مراکز علمی (دارالعلم‌ها و کتاب‌خانه‌ها) و بیمارستان‌ها در جهت ارائۀ خدمات درمانی و آموزشی و بر پایۀ وقف در شهرها شکل می‌گرفتند. این پژوهش با روش مطالعۀ تاریخی سعی دارد تا ضمن بازکاوی نقش وقف در شکل‌گیری و پایداری نهادهای مزبور، عوامل مؤثر بر فراز و فرود وقفیات دورۀ بویهیان را در بستر تحولات تاریخی بررسی و کاوش کند.
نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که موقوفات نهادهای عصر آل بویه منبع مالی پایداری برای آن‌ها ایجاد کرد و زمینه‌‌های پیشرفت را در این دوره فراهم آورد. اما پس از پایان سیطرۀ سیاسی آل بویه، به‌بهانۀ جهتگیری شیعی دارالعلم‌ها و کتاب‌خانه‌ها، موقوفات وابسته به آن‌ها در جریان رخدادهای تاریخی با آسیب مواجه شدند و درنتیجه، فعالیت آن‌ها با افول مواجه شد. اگرچه وقفیات مرتبط با بیمارستان‌ها بعضاً حتی تا اواخر دورۀ ایلخانان همچنان پایدار ماندند. وجود حکومت‌های نیمه‌مستقل و محلی، همچون اتابکان فارس، در برخی شهرها به دوام موقوفات درمانی بویهیان یاری رسانید. |
|
| واژه‌های کلیدی: آل بویه، وقف، بیمارستان، دارالعلم، کتاب‌خانه. |
|
|
متن کامل [PDF 1971 kb]
(۱۰۱۲ دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/9/25 | پذیرش: 1398/9/25
|
|
|
|
|
|
|
|
(2).jpg)
(1).jpg)
