۳ نتیجه برای عالم زاده
عطیه شریعت‌نژاد کیاسری، هادی عالم زاده، یونس فرهمند، معصومعلی پنجه،
دوره ۱، شماره ۳۹ - ( پاییز ۱۳۹۹ )
چکیده
ابوجعفر محمد بن حبیب بغدادی (متوفای ۲۴۵) ادیب و مورخ سدۀ سوم هجری است که در انساب، تاریخ، لغت و جمع‌آوری اشعار شاعران کوشیده‌است. اختصارنویسی، ذکر شماری از نام‌ها در موضوعات گوناگون بدون ذکر منبع از ویژگی‌های تاریخ‌نگاری او است. این پژوهش بر آن است تا دریابد که ابن حبیب در تدوین آثارش از چه منابعی بهره برده و چرا به ایجاز داده‌ها بسنده کرده است؟ یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که ابن حبیب در تدوین المحبر و المنمق از تک‌نگاشت‌های مشایخ و هم‌عصرانش بهره برده؛ با این همه او صرفا نقل کننده آثار نبوده و در اصلاح روایات دیگران کوشیده و گاه نظراتی متفاوت عرضه کرده است. از اینرو تألیفات او از نوآوری تهی نیست. از او آثار دیگری با عناوین اسماءُ المُغتالین مِن الاشراف فی الجاهلیهِ و الاسلام، مُختَلفُ القبائلِ و مُؤتَلِفُها، کُنَی الشُّعَراءِ و مَنْ غَلَبَتْ کُنْیَتُه عَلی اِسْمِهِ به جا مانده است.
سپیده طبری کوچکسرایی، یونس فرهمند، هادی عالم زاده،
دوره ۱، شماره ۴۰ - ( زمستان ۱۳۹۹ )
چکیده
دادوستد بردگان که از دیرباز در غرب اروپا معمول بود، پس از فتح اندلس در دهه پایانی سده اول هجری، توسط مسلمانان تداوم یافت. در این میان بردگانی از نواحی شمالی اسپانیا، به‌ویژه سرزمین‌های اسلاوی، به بازارهای اندلس وارد شدند. این بردگان که در منابع اسلامیِ سده‌های میانه به «صقالبه» معروفند، اغلب توسط تجار یهودی خریداری و به اندلس در غرب جهان اسلام انتقال مییافتند. پرسش اصلی مقاله این است که خاستگاه اولیه و پراکندگی جغرافیایی صقالبه کجا بود و آنها چگونه به جامعه اندلس راه یافتند؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد صقالبه گروهی از اقوام سفیدپوست ساکن در اروپای شرقی و مرکزی بودند که به صورت برده وارد اندلس شده‌بودند. حاکمان اموی اندلس نیز که از رقابتهای قومی و قبیله‌ای بربرها و عرب‌ها به تنگ آمده بودند، از این فرصت برای تداوم حکومت خود در اندلس بهره جستند. از اینرو دادوستد بردگان صقلابی هرسه ضلع مثلثِ این انتقال، یعنی بردگان، تاجران یهودی و حاکمان اموی را منتفع می‌ساخت.
سپیده طبری کوچکسرایی، یونس فرهمند، هادی عالم زاده،
دوره ۱، شماره ۴۳ - ( پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
صقالبه در زمان امویان اندلس (حک. ۱۳۸-۴۲۱) درحالی به این سرزمین راه یافتند که حکومت اموی از رقابتهای میان اقوام عرب و بربر و کشمکشهای پیوسته آنان با یکدیگر سخت ناخشنود بود. از اینرو امویان درصدد برآمدند تا با جذب صقلبیها و پیوند دادن آنها به دربار از توان آنها برای ایجاد تعادل و توازن قدرت در جامعه و تداوم سلطنت بهره گیرند. این پژوهش، پس از بررسی وضع بردگان و خواجگان صقلابی، در پی پاسخ به این پرسش است که این غلامان در تغییر سرنوشت حکومت اموی و انتقال آن به عامریان چه نقشی داشتند؟ بررسیها نشان می‌دهد که این بردگان پس از «اختگی» به استخدام حرم‌سراها و قصرهای خلفا درمیآمدند و به دلیل ارتباط نزدیک با حاکمان، امرا و کارگزاران حکومتی، بر جزئیات اسرار دولت دست مییافتند. از اینرو امکان مداخله در مناسبات قدرت برایشان فراهم میشد و لذا در برکشیدن عامریان و تضعیف دولت اموی در اندلس نقشی مؤثری داشتند.
(2).jpg)
(1).jpg)
