۶ نتیجه برای یمن
ابوذر خسروی، علی پورصادقی،
دوره ۱، شماره ۲۷ - ( ۷-۱۳۹۶ )
چکیده
تاریخ ملوک حیره از توابع امپراتوری ساسانی، عمدتا در موضوع درگیری ساسانیان و روم شرقی بررسی میشود؛ در حالی‌که این فرمانروایان محلی به دلیل وسعت جغرافیایی قلمروشان، دارای روابط سیاسی، نظامی و اقتصادی گسترده‌ای با همسایگان خود بودند. مقاله حاضر با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، درصدد پاسخگویی به این پرسش است که روابط ملوک حیره با سایر دول و قبایل شبه جزیره عربستان چگونه بوده‌است؟ یافته‌های پژوهش نشان می دهد ملوک حیره سوای روابط با ساسانیان و روم شرقی، با قبایل عرب ساکن جزیره‌العرب نیز مراوده داشتند. روابط سیاسی و اقتصادی امرای حیره با قبایل عرب متناسب با قدرت، وسعت و جمعیت آنها متفاوت بوده است.
علی غلامی فیروزجائی،
دوره ۱، شماره ۲۹ - ( ۱-۱۳۹۷ )
چکیده
قرن دهم هجری برای سرزمین‌های اسلامی، از جمله یمنِ عصر طاهریان (۸۵۸-۹۴۵ق)، بسیار مهم بوده‌است، چراکه در این دوران، کشور استعمارگر پرتغال، برای دستیابی به راه‌های دریایی جدید، در اختیار گرفتن مراکز تجاری مسلمانان و همچنین انحصار تجارت ادویۀ هند، به شرق و از جمله یمن روی کرده بود. در این زمان، امپراتوری عثمانی، که به‌نوعی پرچمدار اسلام در جهان به شمار می‌رفت، برای نجات شهرها و جزایر اسلامی هند، وارد یمن شد و با توجه به موقعیت تجاری و سوق‌الجیشی مهم این سرزمین، آن را در سال ۹۴۵ هجری تحت سلطۀ خود درآورد. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع عربی، ترکی، و نسخه‌های خطی، درصدد پاسخگویی به این پرسش است که علل حملۀ عثمانی‌ها به یمن چه بوده و اینکه حملۀ مذکور چه نتایج و پیامدهایی داشته‌است. نتایج بررسی حاکی از آن است که عثمانی‌ها برای مقابله با پرتغالی‌ها و همچنین تأمین امنیت شهرهای اسلامی مکه و مدینه، و البته با فریب و قتل سلطان مسلمانِ یمن، به‌صورت خیانتکارانه وارد یمن شدند. این حمله پیامدها و نتایج مختلفی، ازجمله سلب اعتماد عمومی نسبت به عثمانی‌ها، در پی داشت.
حسین علی بیگی، شهرام یوسفی فر، عثمان یوسفی،
دوره ۱، شماره ۳۰ - ( ۴-۱۳۹۷ )
چکیده
جاذبه‌های بازرگانی جزیره‌العرب باعث جذب شماری از پیروان ادیان الهی در نواحی یمن، نجران، شمال شبه‌جزیره و به‌صورت پراکنده، عمان شده بود. در بحرین نیز، برخی از قبایل عرب به مسیحیت گرویده بودند. ظهور اسلام روابط جدیدی را با جماعات مسیحی ایجاب کرد و تعاملات تازه‌ای را با ایشان تحت نظمی متفاوت‌تر از قبل در شبه‌جزیره پدید آورد. بنا به رویکردهای متفاوتی که جماعات مسیحی در برابر حکومت اسلامی اتخاذ می‌کردند، مواضع سیاسی و نظامی پیامبر۶ نیز آشکارا متفاوت می‌شد. در این پژوهش، مواضع و راهبردهای سیاسی و نظامی دورۀ پیامبر نسبت به جوامع مسیحی شبه‌جزیره بررسی خواهد شد تا به این پرسش پاسخ داده شود که چرا در برخی مواضع این دوره، نسبت به مسیحیان تنوع دیده میشود.
برای پژوهش این موضوع با روش مطالعات تاریخی، منابع مربوط مطالعه و داده‌های مربوط، به‌منظور سنجش فرضیه‌ها و آزمون متغیرهای دخیل در موضوع، جمع‌آوری شد. یافته‌های پژوهش بیانگر این است که در دورۀ پیامبر، سیاست‌های تعامل یا تقابل با مسیحیان بر اساس احکام قرآن و نیز نوع رفتار مسیحیان شکل می‌‌گرفت. بر این اساس، مسیحیان جنوب و غرب شبه‌جزیره، که به برتری پیامبر گردن نهادند، با پرداخت جزیه از آزادی‌های دینی و مذهبی برخوردار شدند و نقش خود را در اقتصاد نجران حفظ کردند. ولی مسیحیان شمال شبه‌جزیره، بنا به علل مختلف، مواضع خصمانه‌ای برابر پیامبر اتخاذ کردند و با تقابلات نظامی روبه‌رو، و درنهایت، وادار به عقد قرارداد‌های صلح و پرداخت جزیه شدند.
محمدتقی سازندگی، محمدطاهر یعقوبی، سید محمدرضا حسینی، سید حسن قریشی کربن،
دوره ۱، شماره ۳۵ - ( ۷-۱۳۹۸ )
چکیده
زیدیان از سال ۲۸۴ تا ۱۳۸۲ هجری قمری، حکومت طولانی مدتی در یمن داشتند. در میان عوامل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تأثیرگذار بر ماندگاری زیدیان یمن، بی‌تردید نقش الهادی الی الحق (حک. ۲۸۴- ۲۹۸)، غیرقابل انکار است. این پژوهش به دنبال بررسی این مسئله است که عوامل تأثیرگذار بر قدرت سیاسی حکومت الهادی در یمن در قرن سوّم چه بوده است؟ استخراج و بررسی این عوامل می‌تواند در الگوسازی برای حکومت‌های اسلامی مورد استفاده قرار گیرد. در این مقاله، با تحلیلِ داده‌های تاریخی، مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای، مشخص شد امامان زیدیه با تأسی از سیره پیامبر۶ موفق شدند تا توده را جذب و سطح فرهنگی و اجتماعی آنان را ارتقاء دهند. در این پژوهش با تبیین مؤلفه‌ها و معیارهای نهفته در راهبردهای سیاسی- اجتماعی حاکمیت و تحلیل عوامل درونی و گرایش مردم یمن به الهادی، نشان داده شد که الهادی برای تشکیل حکومت به آموزه‌های اسلامی و به خصوص فقه و کلام شیعی- زیدی توجه داشته است.
محمدتقی سازندگی،
دوره ۱، شماره ۴۵ - ( ۱-۱۴۰۱ )
چکیده
ابوطالب اخیر(متوفای۵۲۰) از نوادگان سیدمؤید بالله و شخصیت سیاسی تأثیرگذار زیدیه بود که در سال ۵۰۲ در گیلان قیام خود را آغاز کرد. او درصدد بود تا دعوت و امامت خویش را بر عمان و یمن نیز گسترش دهد. پرسش اصلی مقاله این است که قدرت‌گیری ابوطالب اخیر معلول چه تحولات سیاسی و نظامی در منطقه گیلان و دیلم بوده‌است؟ و مناسبات و مکاتبات او با زیدیان و فعالیت فرامنطقه‌ای وی، تا چه حد در تثبیت امامتش تأثیرگذار بوده‌است؟ به نظر می‌رسد ابوطالب اخیر که عالمی اندیشمند و مجاهدی پرکار بود، با بررسی وضعیت سیاسی گیلان، عمان و یمن تا حدودی توانست اوضاع نابسامان این مناطق را مهار کند. با این همه به علل گوناگون قیامش به سرانجام نرسید. این پژوهش با بررسی فعالیت‌های سیاسی و نظامی ابوطالب اخیر در مناطق مختلف، انگیزه و هدف ابوطالب از قیام را تحلیل و ارزیابی کرده است. در این مقاله با استناد به داده‌ها و منابع تاریخی و با توصیف و تحلیل داده‌های تاریخی، مشکلات و چالش‌های پیش‌روی ابوطالب اخیر مورد بررسی قرار گرفت تا نقش وی در زمینه‌سازی آغاز دوره دوم حکومت زیدیه یمن مشخص شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که زیدیه در گیلان و دیلم انسجام چندانی نداشتند. همچنین مشخص شد که ابوطالب از راه دور، توان مهار اوضاع آشفته یمن را نداشت زیرا یمن با تعصبات قبیلگی و حسادت‌های اشراف زیدی مواجه شده بود.
محمد تقی سازندگی،
دوره ۱، شماره ۴۹ - ( ۱-۱۴۰۲ )
چکیده
طاهریان یمن، در قرن نهم و دهم هجری بر بخش‌های وسیعی از یمن حکمرانی کردند. حکومت بنی‌طاهر در این دوره، با حمایت از علم و دانش، هنر و معماری، در فرهنگ و تمدن یمن نقشی بی‌بدیل ایفا کردند. طاهریان با به کارگیری سیاست‌های مدبرانه و با حمایت قبایل محلی، توانستند یمن را به یکپارچگی و صلح نسبی برسانند. با این حال در دوره‌ای از حکومت، طاهریان با انبوهی از مشکلات داخلی و خارجی دست به گریبان شدند که سرانجام به فروپاشی حکومتشان انجامید. پرسش اصلی این مقاله چگونگی و چرایی سرنگونی حکومت طاهریان یمن در قرن دهم هجری است. به نظر می‌رسد ترکیبی از عوامل داخلی و خارجی، نقشی اساسی در سرنگونی این حکومت ایفا کرده است. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از منابع تاریخی کتابخانه‌ای و اسنادی انجام شده و نشان می‌دهد که افزونبر کشمکش‌های درونی خاندان طاهر، عوامل خارجی همچون حضور زیدیان، دخالت‌های عثمانی با همراهی چرکسی‌ها و اهداف استعماری پرتغالی‌ها، از عوامل سرنگونی حکومت طاهریان یمن بوده‌است.
(2).jpg)
(1).jpg)
