سمیه بیاتی،
دوره ۱، شماره ۳۹ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
بطایح سرزمینی باتلاقی بین بصره و واسط در جنوب عراق، در مصب رود دجله است که حکومت محلی شاهینیان توسط عمران بن شاهین به سال ۳۳۸ هجری، در آن منطقه تشکیل شد. با اعلام استقلال شاهینیان در بطایح درگیری بین آنها و آل بویه مستقر در عراق آغاز شد. این درگیری‌ها از دوره معزالدوله شروع شد و تا دوره عضدالدوله ادامه یافت. پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و با استناد به منابع تاریخی و جغرافیایی دست اول، درصدد بررسی مؤلفه‌های جغرافیای بطایح است که منجر به ایجاد روابط خصمانه بین آل بویه و شاهینیان شده‌بود. مسئله اصلی پژوهش این است که ویژگی‌های جغرافیایی بطایح چه نقشی در شکلگیری روابط خصمانه بین آل بویه و شاهینیان داشته است؟ دستاورد‌های پژوهش حاکی از آن است که عامل اصلی در شکلدهی این روابط، موقعیت جغرافیایی و پدیده‌های طبیعی بطایح بود. پدیده‌های طبیعی چون باتلاق‌ها و نیزارها سبب شده‌بود بطایح به یک پناهگاه طبیعی مناسب برای شورشیان علیه خلافت عباسی و حکومت آل بویه و به یک منطقه جرم‌خیز تبدیل شود. این وضعیت برقراری ارتباط بین شهرهای جنوبی عراق را آشفته کرده بود. افزون‌بر این بطایح از لحاظ اقتصادی منطقه‌ای بسیار حاصلخیز و ثروتمند به شمار می‌رفت از این‌رو تسلط بر آن برای آل بویه از اهمیت بسیاری برخوردار بود.
(2).jpg)
(1).jpg)
