۳ نتیجه برای معاویه
خدیجه عالمی،
دوره ۱، شماره ۸ - ( ۱۰-۱۳۹۱ )
چکیده
خدیجه عالمی[۲]
چکیده
همزمان با آغاز خلافت علی(ع)، معاویه به عنوان فرماندار شام با هدف کسب قدرت و خلافت رویاروی آن حضرت قرار گرفت. بدین منظور از روشهای متعددی برای آمادهسازی اندیشه و اذهان مردم نسبت به خلافت خویش استفاده کرد. کشته شدن عثمان و جابجایی قدرت و بالا گرفتن تنشهای متعدد سیاسی و فرهنگی فرصت لازم را در اختیار معاویه برای تثبیت قدرت و خویش داد. طراحی ویژه در ساختار حکومت و اتخاذ انواع تدابیر فرهنگی و اجتماعی کاربست شیوه جدیدی در ساختار خلافت و مرجعیت وی را از عملکردهای اسلامیدور کرد. از این پس مرزبندیهای قومی، قبیلهای و ساخت اجتماعی و فرهنگی جامعه اسلامی تغییر یافت و ارزشهای قبیلهای جایگزین هنجارهای اسلامیگردید. این نوشتار در صدد است تا بدین مسأله بپردازد که: معاویه در راستای بازتعریف سیره خلیفه به سبک کسرایی و قیصری از چه روشها و اقداماتی استفاده کرد؟ در پاسخ به مسألۀ مذکور، این فرضیه مطرح است: معاویه از طریق حصر فرهنگی و محدودیت ارائۀ آموزههای اسلامیدر سرزمین شام، ساخت و ترویج احادیث جعلی، بهرهبرداری از شخصیتهای اجتماعی، اعطای مقام و منصب، بذل و بخشش و اتخاذ مظاهر پادشاهی به تقویت الگوی نظام قبیلهای و جایگزین کردن سلطنت به سبک کسرایی و قیصری در سیره خلفای پیشین پرداخت.
[۱]. تاریخ دریافت /۸/۹۰، تاریخ پذیرش۳۱۸/۶/۹۱.
سید علیرضا واسعی، زینب امیدی، محمود سید،
دوره ۱، شماره ۳۹ - ( ۷-۱۳۹۹ )
چکیده
تحول خلافت اسلامی به سلطنت اموی در فاصله زمانی نسبتاً کوتاهی پس از رحلت پیامبر خدا۶ رخ داد. این تحول منشأ پرسشها و تأملات بسیاری شد، به ویژه آن که سردمداری این تحول را کسانی بر عهده داشتند که در سالهای آغازین نبوت و تکون حاکمیت اسلامی، علم رهبری ستیز و مبارزه با آن را به دوش میکشیدند. گر چه در این اقتداریابی از سنت ریشهدار قبیلهگرایی و نقش خاندانهای کنشگر عشیره محور نمیتوان چشم پوشید، اما آنچه بیش از همه اذهان پژوهشیان را به خود معطوف میدارد، نقش همگرایانه شخصیتهایی است که در زمان جاهلی به عنوان داهیان عرب شناخته شده بودند. مقاله حاضر در رویکردی فرانگرانه به نقش قهرمانان در تاریخ، با این فرضیه که دهاه اربعه، به ویژه شخصیت محوری معاویه در بازتولید نظام سیاسی عرب نقش برجسته داشت، به این پرسش کانونی پاسخ میدهد که چرا جامعه اسلامی به سرعت به سوی نظام سیاسی پیشااسلامی کشیده و تسلیم حاکمیتی شد که در مقیاس ارزش های اسلامی چندان موجه نمینمود؟
سید محمدرحیم ربانی زاده،
دوره ۱، شماره ۵۲ - ( ۱۰-۱۴۰۲ )
چکیده
پس از خلافت امام علی۷، معاویه با توسل به ابزارهای سیاسی و بهرهگیری از اختلافات موجود، تلاش کرد تا مردم شام را به اتهام قتل عثمان علیه امام علی۷ بشوراند. شرحبیل بن سمط کندی، حاکم حمص در شوراندن مردم نقش مؤثری ایفا کرد. مسئله اصلی پژوهش عوامل مؤثر بر جذب شرحبیل به صف مخالفان امام علی۷ و نقش او در غائله شام است؟ این پژوهش با بهرهگیری از منابع دست اول تاریخی و با روش توصیفی_تحلیلی نشان میدهد که معاویه با بهرهگیری از اختلافات شخصی میان شرحبیل و جریر بن عبدالله بجلی، سفیر امام علی۷ در شام و همچنین با شهادت دروغ مبنیبر دست داشتن امام علی۷ در قتل عثمان، شرحبیل را متقاعد کرد تا به صف مخالفان امام بپیوندد. شرحبیل با القای این باور که امام علی۷ عامل اصلی قتل عثمان است، نقش تعیینکنندهای در شورش مردم شام علیه امام ایفا کرد. یافتههای مقاله همچنین نشان میدهد که ابزارهای سیاسی و تبلیغاتی در شکلدهی رویدادهای تاریخی تأثیرگذار هستند.