[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره ۱، شماره ۴۵ - ( بهار ۱۴۰۱ ) ::
جلد ۱ شماره ۴۵ صفحات ۸۸-۶۷ برگشت به فهرست نسخه ها
عوامل بازیابی قدرت سیاسی عباسیان در دوره مسترشد و مقتفی (حک.512-555)
علی ناز لطفی میگلی ، هوشنگ خسروبیگی ، جمشید نوروزی ، یزدان فرخی
چکیده:   (۹۵۴ مشاهده)

قدرت سیاسی در اواخر دوره خلافت عباسی (۴۴۷-656) به ویژه در دوره ناصر (حک. 575-622)، افزایش یافت. بازگشت قدرت سیاسی و نظامی عباسیان، بیش از آنکه وام‌دار دوره ناصر باشد، مرهون تدابیر و شرایط سیاسی دو خلیفه پیشین، مسترشد ‌(حک. 512-529) و مقتفی ‌(حک. 530-555) بود. مسئله این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر بروز تغییر در روابط خلافت و سلجوقیان در دوره این دو خلیفه است که منجر به تغییر در فرایند بازیابی جایگاه خلافت در دوره ناصر شد. پرسش مستخرج از مسئله این است که عوامل بازیابی قدرت سیاسی و نظامی عباسیان در دوره مسترشد و مقتفی چه بوده‌است؟ به نظر می‌رسد در دوره خلافت این دو خلیفه، با کاهش قدرت سیاسی- نظامی سلجوقیان به سبب دخالت قدرت‌های سوم، قدرت سیاسی و نظامی خلافت عباسی بازیابی شده بود. یافته‌های این پژوهش که با روش تاریخی و تحلیل آماری انجام شده، نشان داد که از میان شش خلیفه قبل از ناصر، سهم دو خلیفه مسترشد و مقتفی در احیای جایگاه سیاسی و نظامی خلافت از اهمیت بیشتری برخوردار بوده‌است. این اهمیت مرهون شخصیت و طول دوره خلافت این دو خلیفه، اختلافات درون خاندانی و ناپایداری دوره سلاطین سلجوقی بوده‌است.

 
واژه‌های کلیدی: سلجوقیان، عباسیان، مسترشد، مقتفی.
متن کامل [PDF 552 kb]   (۲۶۰ دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/1/17 | پذیرش: 1401/4/2
فهرست منابع
۱. ابن خلدون، عبدالرحمن، العبر، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۳ش.
۲. ابن‌اثیر، عزالدین، الکامل فی التاریخ، ترجمه ابوالقاسم حالت و عباس خلیلی، تهران، علمی، ۱۳۷۱ش.
۳. ابن‌جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی التاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر ‌عطا، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۲.
۴. ابن‌طقطقی، محمدبن‌علی‌طباطبا، تاریخ فخری در آداب ملک داری دولت اسلامی، ترجمه محمدوحید گلپایگانی، تهران، علمی وفرهنگی، ۱۳۶۰ش.
۵. باسورث، کلیفورد ادموند، «برآمدن سلجوقیان»، سلجوقیان، ترجمه و تدوین یعقوب آژند، تهران، مولی، ۱۳۹۰ش.
۶. باسورث، کلیفورد ادموند، «تاریخ ایران از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان»، تاریخ ایران کیمبریج، ترجمه حسن انوشه، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۵ش.
۷. بنداری اصفهانی، فتح‌بن‌علی، زبده النصره و نخبه العصره، ترجمه محمد حسین جلیلی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۶ش.
۸. حتامله، عبدالکریم عبده، «دور الخلیفه المسترشد بالله فی مواجهه نفوذ السلاجقه (۵۱۲ - ۵۲۹ ق/۱۱۱۸ - ۱۱۳۵م)»، جامعه ام‌القری، ش ۱۷ (الجزء الثانی)، ۱۴۱۹ق.
۹. حسینی، صدرالدین ابو الحسن علی بن ناصر، زبده التواریخ، تصحیح محمد نورالدین، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۰ش.
۱۰. حمدالله مستوفی، تاریخ گزیده، اهتمام محمد دبیرسیاقی، تهران، طهوری و حیدری، ۱۳۳۶ش.
۱۱. خسروبیگی، هوشنگ و همکاران، «روابط اتابکان آذربایجان و گرجی‌ها در دوره شمس‌الدین ایلدگز»، تاریخ‌نامه ایران بعد از اسلام، ش ۵، پاییز و زمستان ۱۳۹۱، ص۷۱-۸۸.
۱۲. خسروبیگی، هوشنگ، «زمینه‌ها و عوامل شکل‌گیری و توسعه قدرت نظامی خوارزمشاهیان»، تاریخ ایران دانشگاه شهید بهشتی، ش۱۳، زمستان ۱۳۹۱ و بهار ۱۳۹۲، ص۸۷-۱۰۶. DOR: ۲۰,۱۰۰۱.۱.۲۰۰۸۷۳۵۷.۱۳۹۲.۶.۱.۳.۹
۱۳. خواندمیر، غیاث الدین بن همام الدین، حبیب السیر فی اخبارافراد بشر، تصحیح محمد دبیر سیاقی، تهران، ۱۳۳۳ش.
۱۴. دردی کریمی، آنا، «روابط سلجوقیان با خلافت عباسی: با تأکید بر دوران سلطان مسعود سلجوقی»، رشد آموزش تاریخ، ش ۳۵، تابستان ۱۳۸۸ش، ص۲۹-۳۵.
۱۵. راوندی، محمدبن علی، راحه الصدور وآیه السرور در تاریخ آل سلجوق، تصحیح محمد اقبال، کتاب ایران، ۱۳۶۳ش.
۱۶. شبانکاره‌ای، محمد‌بن علی، مجمع الانساب، تصحیح میرهاشم محدث، تهران، امیرکبیر، ۱۳۶۳ش.
۱۷. طقوش، محمد‌سهیل، دولت عباسیان، ترجمه حجت‌الله جودکی، تهران، پژوهشگاه حوزه ودانشگاه، ۱۳۹۳ش.
۱۸. ظهیری نیشابوری، سلجوقنامه، تصحیح اسماعیل افشار، تهران، کلاله خاور، ۱۳۳۲ش.
۱۹. آلوسی، محی‌الدین عادل، «الخلیفه المسترشد بالله العباسی»، استاذ، ش۱، ۱۹۷۷، ص۴۹۵-۵۱۴.
۲۰. مرسلپور، محسن و مهدی اسدی، «تکاپوی خلیفه مسترشد عباسی برای کسب قدرت دنیوی و تقابل او با سلجوقیان عراق»، مطالعات تاریخ اسلام، ش۱۵، ۱۳۹۱ش، ص۱۶۷-۱۸۴. DOR: ۲۰,۱۰۰۱.۱.۲۲۲۸۶۷۱۳.۱۳۹۱.۴.۱۵.۷.۱
۲۱. مصطاف، ثامر نعمان، «إجراءات المسترشد بالله لإضعاف حکم السلاجقه وأثرها علی الخلافه العباسیه (۵۱۲-۵۲۹ هـ./۱۱۱۸-۱۱۳۴ م)»، آداب ذی‌قار، ش۳۴، ۲۰۲۱.
۲۲. مضعان محارب عیال‌سلمان، حمود، «علاقه الخلیفه المسترشد بالله بالسلطنه السلجوقیه (۵۱۲ - ۵۲۹ هـ / ۱۱۱۹ / ۱۱۳۵م)»، بحرین، دانشگاه علوم تطبیقی (ASU)، ۲۰۱۰.
۲۳. میری، وجیهه و همکاران، «علل و زمینه‌های سیاسی و مذهبی انحطاط فاطمیان»، مطالعات تاریخی جهان اسلام، س ۶، ش ۱۲، پاییز و زمستان ۱۳۹۷، ص۸۹-۱۱۰.
۲۴. نظامی عروضی، چهار مقاله، تصحیح محمد قزوینی، به کوشش محمد معین، تهران، زوار، ۱۳۳۹ش.
۲۵. وطواط، رشیدالدین، نامه‌های رشیدالدین، تصحیح قاسم تویسرکانی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۳۸ش.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Lotfi Migoli A N, khosrobeigi H, Nowrozi J, Farrokhi Y. Factors of restoration of Abbasid political power in Mustarshid and Muqtafi period (512-555 AD). islamhistory 2022; 1 (45) :67-88
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1245-fa.html

لطفی میگلی علی ناز، خسروبیگی هوشنگ، نوروزی جمشید، فرخی یزدان. عوامل بازیابی قدرت سیاسی عباسیان در دوره مسترشد و مقتفی (حک,۵۱۲-۵۵۵). پژوهشنامه تاریخ اسلام. ۱۴۰۱; ۱ (۴۵) :۶۷-۸۸

URL: http://journal.isihistory.ir/article-۱-۱۲۴۵-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 45 - ( بهار 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.3 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4704