محمود صادقی علوی[2]
چکیده
تشیع در درازنای تاریخ خود، همواره نقاط اوجی داشته که بر پایه آنها، به شیوههای گوناگون گسترش مییافته و پیروانش در سراسر جهان، فزونی میگرفتهاند. سدههای دهم و یازدهم هجری نیز نقطه اوجی در تاریخ تشیع به شمار میرود؛ زیرا حکومت صفویه در این قرن در ایران تأسیس شد و با حمایت رسمیاش از تشیع، زمینه را برای گسترش آن در ایران فراهم آورد.
همزمان با حکومت صفویان در ایران، در منطقه دکن (جنوب هند) نیز رویدادهایی پیش آمد که آنها را میتوان نقطه اوج تاریخ تشیع در آنجا خواند؛ اوجی که بهرغم اهمیت فراوانش، نزد پژوهشگران حوزه تاریخ تشیع، کمتر شناخته شده است. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که تأثیر برپایی حکومتهای محلی شیعیان در دکن سدههای یاد شده، در گسترش تشیع در آن مناطق چه بود؟ این تحقیق بر این فرضیه استوار است که بهرغم کوششهای حاکمان این حکومتها در پشتیبانی از مذهب تشیع، شمار فراوانی از مردم این منطقه، به این مذهب نگرویدند، بلکه این کارها تنها زمینه را برای آشنایی آنان با تشیع و گرایش به آن در دورههای بعدی فراهم کرد. این مقاله با استفاده از روش کتابخانهای و بررسی تطبیقی و تحلیلی منابع، با اشارهای کوتاه به پیشینه حضور شیعیان در منطقه دکن، کارهای حاکمان محلی آنجا را در زمینه حمایت از تشیع، سیر گسترش تشیع در این منطقه و میزان گرایش مردم به این مذهب در دوره یاد شده برمیرسد و فرضیهاش را تأیید میکند.
[1]. تاریخ دریافت: 5/4/92 تاریخ پذیرش:26/8/92
[2]. استادیار گروه تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، دانشگاه پیام نور. Alavi0361@gmail.com.
|