کاربران عمومی فقط به فهرست مقالات منتشر شده دسترسی دارند.
۳ نتیجه برای موضوع مقاله:
حامد قرائتی، نعمت الله صفری فروشانی،
دوره ۱، شماره ۱۹ - ( پاییز ۱۳۹۴ )
چکیده
حامد قرائتی[۱]
نعمتالله صفری فروشانی[۲]
چکیده
لقبها و کنیهها فارغ از سودمندیشان در شناسایی افراد، میتوانند منابع مهمی در جریانشناسی فکری، سیاسی و حتی مذهبی به شمار آیند. فلسفه نامگذاری، زمینه و آثار اجتماعی، تطور تاریخی، گونهشناسی منتسبان به این عناوین، وابستگان و هواداران، همگی از ابعادی هستند که در مطالعات تاریخی میتوانند دربر دارندۀ نتایجی مهم باشند. بررسی این لقبها و عنوانها با بهرهمندی از علوم دیگری همچون انساب، رجال، عرفان، اخلاق و تفسیر نیز میتواند به گستردگی این گزارهها بیفزاید. «ابوتراب» به عنوان لقب یا کنیهای که برای نخستینبار درباره علی بن ابیطالب۷ به کار رفته، از جمله عناوینی است که بررسی آن میتواند در مقاطع تاریخی مفاهیم و معانی مختلف فکری، سیاسی، اجتماعی و عرفانی را داشته باشد و در تحلیل تاریخ اسلام و تشیع یافتههای بسیاری ارائه دهد. این پژوهش با بررسی تطور تاریخی و مفهومی ابوتراب سعی دارد توجه پژوهشگران را به این کارکرد لقبها و عناوین در مطالعات تاریخی جلب کند.
[۱]. پژوهشگر و دانشجوی دکتری شیعهشناسی دانشگاه ادیان و مذاهب (نویسنده مسئول). gharaati_۱۳۵۹@yahoo.com
محمدرضا فلاح گر، سید محمد حسینی، علی آقانوری،
دوره ۱، شماره ۳۸ - ( تابستان ۱۳۹۹ )
چکیده
واقعهنگاری عاشورا یکی از موثرترین شیوهها در جهت پاسداشت و حفظ ارزشهای والای حادثه کربلا، همواره در طول تاریخ مورد توجه محققان بودهاست. آثار عاشورایی از لحاظ متنی خالی از ضعف نیستند، از اینرو بررسی صحت و سقم مضمون و محتوای این آثار ضروری است. یکی از دورههایی که به دلیل رشد بیسابقه مقتل نگاری و همچنین فراوانی آسیبهای متنی در آثار عاشورایی، مورد توجه قرار گرفته، عصر حاکمیت قاجاریان است. مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که چگونه و با چه روشهایی میتوان به آسیبهای متنی موجود در مقاتل عصر قاجار پی برد؟ در این مقاله، معیارو ملاکهای کارآمد و شفافی به منظور چگونگی تشخیص این آسیبها در عصر مورد پژوهش، معرّفی و تبیین شدهاست. بر اساس بررسیهای صورت گرفته، میتوان گفت که معیارهایی مانند عقل سلیم، شأن و عنصر عزّت طلبی امام حسین(ع) و اهل بیت(ع)، جامعهشناسی شهرهای مرتبط با واقعه و باورهای فکری و مذهبی آن عصر از مهمترین ملاکهای آسیبشناسی متنی اخبار عاشورا در مقاتل عصر قاجار به حساب میآیند.
فاطمه شکیب رخ، حسن زندیه،
دوره ۱، شماره ۴۴ - ( زمستان ۱۴۰۰ )
چکیده
به دنبال رویارویی نواندیشان با مدرنیته، آرای معترضان حجاب، بهعنوان تمهید الزامات روشنفکری و نوگرایی مطرح شد. مقاله حاضر به روش اسنادی ـ تحلیلی، در پی بررسی تحول نظریات منتقدان حجاب، در بازه زمانی (۱۲۲۷ ـ۱۳۲۰ش) است تا با تشریح باور و عملکرد آنها، عوامل مؤثر بر گسترش انتقاد تحولگرا به پوشش سنتی زنان ایران را تبیین کند. نتایج این بررسی نشان میدهد که هسته مرکزی آرای تحولخواه با گذر از دوره ناصری و سپس مشروطه، در اعتراض به اشکال حجاب سنتی شکل گرفت. پس از آن تغییر نگرش درباره حدود و نوع پوشش در فرایند آموزش انعکاس و رشد یافت. سپس در آستانه تغییر سلطنت از قاجار به پهلوی، با دال مرکزی اعتراض بر حجاب، دو نگرش حداقلی و حداکثری مطرح شد. نگرش حداقلی بر مدرن پوشی و حجاب اختیاری و نگرش حداکثری بر حذف حجاب سنتی تأکید داشت. رویکرد حداکثری در دوره پهلوی اول به حذف حجاب عمومی متمایل شد و در نتیجه تقابل این دو نگرش نواندیشان دینگرا و تجددمآب با مشخصه الگو محوری زن غربی نمود پیدا کردند.