کاربران عمومی فقط به فهرست مقالات منتشر شده دسترسی دارند.
۲ نتیجه برای موضوع مقاله:
نعمت الله زکی پور، مجید شموسی مطلق،
دوره ۱، شماره ۲۸ - ( زمستان ۱۳۹۶ )
چکیده
خلفای عباسی که قرن‌ها بر سرزمین‌های اسلامی حکمرانی کردند، به توسعه راه‌های آبی به‌ویژه در رودخانه‌ها توجه داشتند. در این میان آنها از دو رودخانه مهم دجله و فرات در کشور عراق، استفاده‌های نظامی، تجاری و توریستی فراوانی می‌کردند و با حفر آبراهه‌ها، کانال‌های متعدد و برداشتن موانع در رودخانه‌های عراق، علاوه بر استفاده‌های تجاری، حمل‌ونقل کالاها و مواد غذای به پایتخت، در برابر هجوم مخالفان خلافت نیز از آنها بهره می‌بردند و از طریق آنها شورش‌های بزرگی را سرکوب کردند. پرسش اصلی پژوهش این است که اقدامات خلفای عباسی در توسعه کشتیرانی چه بوده است؟ و خلفای عباسی از رونق کشتیرانی در رودخانه‌های عراق چه اهدافی را دنبال می‌کردند؟ این نوشتار با رویکرد توصیفی- تحلیلی از داده‌های تاریخی نشان می‌دهد، خلفای عباسی با درکی منطقی و معقول از نقش راه‌های آبی و رودخانه‌ای در تثبیت و تحکیم دستگاه خلافت، کمابیش از همۀ ظرفیت‌های سیاسی، نظامی، اقتصادی، کشاورزی، و فرهنگی توسعۀ این مسیرها بهره‌برداری کردند. مجموع این اقدامات افزایش درآمدها و عایدات حکومت، پیشرفت کشاورزی و زراعت، رونق شهرنشینی در شهرهایی چون بغداد، موصل، بصره، و ابله، ارتباط و تعامل با ملل دیگر، انتقال علوم و فنون به مرکز خلافت، و تقویت نیروی دریایی را در پی داشت.
محمود مهمان نواز،
دوره ۱، شماره ۳۷ - ( بهار ۱۳۹۹ )
چکیده
تنجیم و احکام آن همواره در تاریخ ایران از جایگاهی مهمی برخوردار بوده‌است. آگاهی دادن از آینده یکی از کارکردهای مهم و اصلی تنجیم بود. چنین خاصیتی سبب توجه بیشتر پادشاهان به آن می‌شده‌است. در بین شاهان صفوی (حک. ۹۰۷-۱۱۳۵) به‌ویژه در دوره شاهعباساول (حک. ۹۹۶-۱۰۳۸) تنجیم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود. مسئله اصلی پژوهش این است که تنجیم و منجمین چه تأثیراتی در حکومت شاهعباساول داشته‌اند؟ این پژوهش بر اساس داده‌های تاریخی نشان می‌دهد برخلاف تصور رایج در میان محققان، شاهعباساول خردگرا نبوده بلکه به صورت کاملاً افراطی از آغاز تا انجام پادشاهی، تحت تأثیر منجمین و احکام نجومی بوده‌است. افراد مورد وثوق شاه برای مشورت در امور نظامی، سیاسی، معماری، تفریحات و نظایر اینها، منجم بوده و شاه بدون نظر مثبت آنها از انجام دادن هر کاری پرهیز می‌کرد. به نظر می‌رسد عواملی چون تلقین، برخی پیش‌گویی‌های درست منجمین، بی‌اعتمادی به اطرافیان و به طور کلی نامشخص بودنِ آینده حکومت، در تأثیرپذیری شاه‌عباس از تنجیم و احکام نجومی مؤثر بوده‌است.
(2).jpg)
(1).jpg)
