کاربران عمومی فقط به فهرست مقالات منتشر شده دسترسی دارند.
۴ نتیجه برای موضوع مقاله:
اصغر قائدان، سارا زمانی رنجبر گرمرودی، هوشنگ خسروبیگی، محمد سپهری،
دوره ۱، شماره ۳۱ - ( پاییز ۱۳۹۷ )
چکیده
آل محتاج ازجمله فرمانروایان محلی ولایت چَغانیان، در بخش علیای آمودریا، بودند که همزمان با دورۀ اقتدار امیراسماعیل سامانی (۲۷۹-۲۹۵ق)، در منطقۀ تحتسلطۀ خود، یعنی بخشهایی از خراسان و ری، حاکمیت داشتند. این سلسلۀ محلی دستنشاندۀ دولت سامانی نقش مؤثری در اقتدار سیاسی و نظامی آن دولت داشت. صداقت و شجاعت امیران این خاندان، ازجمله ابوعلی چغانی، در امور سیاسی، نظامی، و اقتصادی سبب شد تا به برجستهترین مقامهای حکومتی و لشکری سامانیان نایل آیند. مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر بررسی اقدامات و خدمات سیاسی و نظامی ابوعلی چغانی و تاثیر آن بر اقتدار دولت سامانی است. این نوشتار بر آن است تا با رویکردی توصیفی-تحلیلی، به این پرسشها پاسخ دهد که اولاً این خاندان چگونه توانستند در این دولت به چنین جایگاه برجستهای نایل آیند و اعتماد دولتمردان سامانی را به دست آورند و ثانیاً، چه نقشی در سازمان سپاه سامانی و تحولات نظامی این دولت داشتند. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که ظهور و سقوط چغانیان نقطۀ عطفی در تاریخ ایران محسوب میشود؛ چراکه با حذف چغانیان، بهعنوان سپهسالاران کل خراسان و در رأس آنان، ابوعلی چغانی، از صحنۀ سیاسی و نظامی دورۀ سامانیان، قدرتهای دهقانی ایرانی از اریکۀ قدرت نظامی فروآمدند و از بین رفتند. همین عامل، از عوامل مهم سقوط دولت سامانیان به شمار میرود.
سپیده طبری کوچکسرایی، یونس فرهمند، هادی عالم زاده،
دوره ۱، شماره ۴۳ - ( پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
صقالبه در زمان امویان اندلس (حک. ۱۳۸-۴۲۱) درحالی به این سرزمین راه یافتند که حکومت اموی از رقابتهای میان اقوام عرب و بربر و کشمکشهای پیوسته آنان با یکدیگر سخت ناخشنود بود. از اینرو امویان درصدد برآمدند تا با جذب صقلبیها و پیوند دادن آنها به دربار از توان آنها برای ایجاد تعادل و توازن قدرت در جامعه و تداوم سلطنت بهره گیرند. این پژوهش، پس از بررسی وضع بردگان و خواجگان صقلابی، در پی پاسخ به این پرسش است که این غلامان در تغییر سرنوشت حکومت اموی و انتقال آن به عامریان چه نقشی داشتند؟ بررسیها نشان میدهد که این بردگان پس از «اختگی» به استخدام حرمسراها و قصرهای خلفا درمیآمدند و به دلیل ارتباط نزدیک با حاکمان، امرا و کارگزاران حکومتی، بر جزئیات اسرار دولت دست مییافتند. از اینرو امکان مداخله در مناسبات قدرت برایشان فراهم میشد و لذا در برکشیدن عامریان و تضعیف دولت اموی در اندلس نقشی مؤثری داشتند.
فریبرز مدارایی، محمد محمودپور، قنبرعلی رودگر،
دوره ۱، شماره ۴۳ - ( پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
سیاستهای اقتصادی ایران در ابتدای قرن نوزدهم موجب گسترش تجارت خارجی شد. پس از آن گمرکات مرزی به یکی از منابع مهم درآمد کشور تبدیل شد. به نظر میرسد با رونق گمرکات مرزی، کرمانشاه نیز به سبب قرار گرفتن در مسیر تجاری منتهی به عثمانی، توسعه یافته باشد. پرسش پژوهش حاضر این است که گمرک مرزی چه تأثیری در وضع اقتصادی کرمانشاه از دوره صفوی تا پایان دوره قاجار داشته است؟ این پژوهش با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانهای بهویژه با استناد به سفرنامهها، خاطرات و اسناد با رویکرد توصیفی - تحلیلی انجام شدهاست. یافتههای پژوهش نشان میدهد که گمرک مرزی در بازه زمانی مورد پژوهش تأثیر چندانی در بهبود وضع اقتصادی کرمانشاه نداشته است. کرمانشاه در دوره صفوی و پس از آن به سبب همجواری با عثمانی درگیر جنگ بود و به تبع آن وضع اقتصادی نامناسبی داشت. اقتصاد کرمانشاه در زمان سلطنت کریمخان زند و حکمرانی الله قلیخان زنگنه رو به رشد نهاد. با این حال گمرک کرمانشاه در زمان قاجار نیز به سبب وقوع جنگ جهانی اول و قحطی و بیماری ناشی از آن تأثیر چندانی در بهبود وضع اقتصادی آن منطقه نداشته است.
شهرام پازوکی، محمد منتظری، محمودرضا اسفندیار،
دوره ۱، شماره ۴۳ - ( پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
ترجمه آثار هندویی به زبان فارسی در شبهقاره هند در دورههای گوناگون به ویژه در دوره جلالالدین محمد اکبر (حک. ۱۵۵۶-۱۶۰۵) گورکانی انجام شدهاست. پرسش بنیادین پژوهش این است که در هر دوره کدام گروه از مسلمانان به ترجمه آثار هندویی اقبال نشان دادند و انگیزه اکبر بابری از ایجاد «مکتبخانه» برای ترجمه سازمانیافته آثار هندویی چه بود؟ به نظر میرسد اقدامات اکبر در ترجمه آثار هندویی با هدف شریعتزدایی از دربار و سهیم کردن اقلیتهای دینی، بهویژه هندوان در امور مملکت انجام گرفته بود. بر طبق یافتههای این تحقیق، هرچند اقدامات اکبر در ترجمه آثار هندویی و شناساندن این آثار به مسلمانان، رنگ و بوی تسامح دینی و تقریب بین ادیان داشت، اما به سبب شرایط منحصر به فرد شبهقاره در اواخر دوره گورکانی، این اقدامات باعث بالاگرفتن هر چه بیشتر اختلافات بین هندوان و مسلمانان شد و رواداری دینی را بیش از پیش دشوار کرد.