کاربران عمومی فقط به فهرست مقالات منتشر شده دسترسی دارند.
۳ نتیجه برای موضوع مقاله:
حسن الهیاری، حمیدرضا پیغمبری،
دوره ۱، شماره ۳۲ - ( زمستان ۱۳۹۷ )
چکیده
شهر تاریخی توَّج، در پسکرانۀ شمالی خلیج فارس، در دورهای نسبتاً طولانی از شهرهای شناختهشدۀ ایران به شمار میآمدهاست. اوج رونق این شهر در دورۀ آلبویه بوده، اما پس از آن بهسرعت دچار رکود شدهاست. اکنون نیز از این شهر جز نامی در متون کهن باقی نمانده و حتی ویرانههای آن نیز ناشناخته است. مقالۀ حاضر علل پیدایی و پویایی این شهر و عوامل زوال آن را بررسی میکند.
این پژوهش، که به روش تحلیل تاریخی مبتنی بر منابع کتابخانهای صورت گرفتهاست، نشان میدهد که دو مؤلفۀ اقتصادی، یعنی موقعیت تجاری واسطهای توَّج در بنادر خلیج فارس و نواحی مرکزی ایران، و تولید پارچههای کتانی توزی، عوامل اصلی شکوفایی این شهر در عصر آلبویه بودهاند. بررسیها دربارۀ سقوط این شهر نیز دخالت عوامل انسانی را در کنار عوامل طبیعی نشان میدهند. در این باره، منازعات جانشینی عضدالدوله در فارس، حملات مکرر ملوک شبانکاره و قرامطه به کرانهها و پسکرانهها، و تغییر مسیر تجارت دریایی از خلیج فارس به دریای سرخ، بهعنوان یک عامل فرامنطقهای، در زوال توَّج مطرحاند. نظر به اینها، تطورات توَّج را میتوان مصداق و نمونۀ بارزی از تأثیر تحولات مسیرهای بازرگانی بر تغییرات سکونتگاههای انسانی در نظر گرفت.
حسن الهیاری، پژمان افخمی عمله قشقایی،
دوره ۱، شماره ۴۰ - ( زمستان ۱۳۹۹ )
چکیده
پس از به قدرت رسیدن صفویان با ادعای سیادت، نقش سادات و جایگاه سیادت در تاریخ ایران برخلاف ادوار پیشین وارد مرحله جدیدی شد. به این ترتیب دو مفهوم سیادت و سادات در تاریخنگاری دوره صفوی نمود ویژهای پیدا کرد. مسئله اصلی این پژوهش بررسی نقش سادات و جایگاه سیادت در تاریخنگاری عصر صفویه است. میباشد. یافتههای این پژوهش که با روش تاریخی انجام شده، نشان میدهد که منابع تاریخنگارانه آن دوره با تأکید بر سه مقوله نسب بنیانگزار سلسله صفویه، نقش اساسی سادات کیایی در تأسیس صفویه و نقش سادات سهگانه در نبرد چالدران، به مفهوم سیادت توجه ویژهای داشتند. توجه غالب منابع تاریخی به این سه مقوله با تأکید بر کنشگری سادات در رویدادهای دوره صفوی و توجه سادات به تاریخنگاری نشانگر تحول جایگاه سیادت و نقش گروه اجتماعی سادات در ایجاد یک گفتمان غالب در تاریخنگاری عصر صفوی است.
سیده نیلوفر باخدا، حسن الهیاری، علی رسولی،
دوره ۱، شماره ۴۱ - ( بهار ۱۴۰۰ )
چکیده
معماری شهرهای کرانه شمالی خلیج فارس در بستر سبک و اصول حاکم بر معماری ایران بعد از اسلام شکل گرفته است، با این حال با آن اختلافاتی نیز دارد. شهرهای کرانه شمالی خلیج فارس از طریق دریا با شهرهای بزرگ تجاری در آسیا و آفریقا در ارتباط بودند و از اینطریق این شهرها در حوزه معماری از آن مناطق تأثیر پذیرفته بودند. پرسش اصلی مقاله این است که معماری شهری کرانه شمالی خلیج فارس از مناطق پیرامونی خود در آسیا و آفریقا چه تأثیراتی گرفته است؟ نتایج این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده نشان میدهد که به سبب موقیعت تجاری منطقه در بازه مورد پژوهش در معماری شهری، عنصر بازار و کاروانسرا غالب بودهاست. همچنین بنابر شباهت اقلیمی و ارتباط گسترده تجاری شهرهای کرانه شمالی خلیج فارس با دو ناحیه جنوب و جنوب شرق آسیا و زنگبار در شرق آفریقا در حوزه معماری شهری از این مناطق تأثیر پذیرفته است. این تأثیرات به ویژه در کاربرد گسترده از مصالح چوب بهویژه چوب ساج و چندل و در سبک و طراحی ساختمانهای چند طبقه نمود بیشتری دارد.