کاربران عمومی فقط به فهرست مقالات منتشر شده دسترسی دارند.
۱ نتیجه برای موضوع مقاله:
محمد شریف ادیب ابراهیمی، عباس سرافرازی، مهدی صلاح،
دوره ۱، شماره ۴۵ - ( بهار ۱۴۰۱ )
چکیده
جنبش مشروطهخواهی نقطه عطفی در تاریخ معاصر افغانستان است. این جنبش فراز و فرودهای فراوانی را تجربه کرد و در هر دوره به گونهای با شکست روبهرو شد. امیر حبیباللهخان با تأسیس «لیسه حبیبیه»، زمینه فعالیتهای سیاسی روشنفکران و مشروطهخواهان را فراهم ساخته بود. «لیسه حبیبیه» به عنوان یکی از مراکز مهم و عمده اصلاحطلبی، آزادیخواهی، استقلالطلبی و مشروطهخواهی، به بستری برای فعالیتهای سیاسی تبدیل شد که معلمان داخلی و خارجی در آن مشغول تدریس شدند. جنبش مشروطهخواهی متأثر از ایده اصلاحی سیدجمالالدین و الهامیافته از عوامل خارجی، تحولات جهانی و منطقهای بود که روشنفکران، آزادیخواهان و مشروطهخواهان برای تحقق آن تلاش میکردند. مشروطهخواهان برای رهایی از وابستگی دولتهای استعماری، استبداد داخلی و اصلاح ساختار سیاسی و برقراری نظام سلطنتی مشروطه به مبارزه پرداختند. این مقاله تلاش دارد با استفاده از متون تاریخی به زبانهای فارسی، روسی و انگلیسی به بررسی تأثیر و نقش عوامل خارجی در شکلگیری مشروطهخواهی بپردازد. این تحقیق درصدد پاسخ به این سؤال است که نقش عوامل خارجی در مشروطه خواهی افغانستان چگونه بوده و چه پیامدهایی به بار آورده است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که معلمان مسلمان هندی، ترکان جوان عثمانی، مشروطیت ایرانی و نقش قدرتهای استعماری به خصوص انگلیس و روسیه مهمترین عوامل خارجی موثر در مشروطهخواهی افغانستان بودند.