کاربران عمومی فقط به فهرست مقالات منتشر شده دسترسی دارند.
۵ نتیجه برای موضوع مقاله:
محمد حسن بیگی، مجتبی حیدری،
دوره ۱، شماره ۳۴ - ( تابستان ۱۳۹۸ )
چکیده
تولید دانش در هر دوره تاریخی برآیند نقش آفرینی کنشگران در مناسبات قدرت است. از اینرو بررسی نسبت دانش و قدرت اهمیتی اساسی در بازشناسی فضای گفتمانی دورههای تاریخی خواهد داشت. با فرض اینکه دانش دلالت بر هر آن چیزی دارد که کاربران یک جامعه به عنوان دانش تلقی مینمایند، در این مقاله نسبت دانش و قدرت در عصر اموی مورد بررسی قرار خواهد گرفت. چارچوب نظری مقاله، مدل میشل فوکو در تحلیل نسبت قدرت و دانش است. از کاربست این مدل چنین بر میآید که امویان فاقد مشروعیت دینی لازم جهت حکومت بر جامعه اسلامی بودند. از این روی نیازمند صورت بندی جدیدی از دانش بودند که بتواند با پر کردن خلأ مشروعیت دینی، زمینه تنظیم رفتار اجتماعی مسلمانان در مناسبات جدید قدرت را فراهم کند. به همین سبب تلاش کردند تا از مهمترین منابع دانش در جامعه صدر اسلام یعنی حدیث، شعر و قصهپردازی به منظور ترمیم بحران مشروعیت دینی خود بهره ببرند. به این ترتیب با جعل احادیث، منع از روایت احادیث ناظر بر فضایل اهلبیت و سرودن شعر و قصهپردازی در بزرگداشت خود، دانشی تولید کردند که ضمن منحرف جلوه دادن اهلبیت از اصول عقاید اسلامی، زمینه به حاشیه راندن شیعیان از مناسبات قدرت و دستیابی خود به اقتدار لازم جهت تداوم حکومت را فراهم کنند.
رضا معینی رودبالی، محمد کشاورز بیضایی،
دوره ۱، شماره ۳۹ - ( پاییز ۱۳۹۹ )
چکیده
مناسبات ایران و عثمانی از زمان پیروزی تیمور گورکانی بر بایزید اول، پادشاه عثمانی در نبرد آنقره به سال ۸۰۴ آغاز شدهبود. این مناسبات با آمیزهای از جنگ و صلح تا پایان سلسله قاجارها استمرار یافت. با توجه به فعل و انفعالات سیاسی و اجتماعی جدید در هر دو کشور، چندان به مناسبات ایران و عثمانی در دوره محمدعلیشاه قاجار پرداخته نشدهاست. از این رو این جستار با روشی توصیفی ـ تحلیلی و با تکیه بر اسناد و شواهد تاریخی، درصدد پاسخگویی به این سؤال است که مناسبات ایران و عثمانی در دوره محمدعلی شاه قاجار چگونه بوده و چه پیامدهایی به دنبال داشته است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد که عثمانیها با تحریک کردها و نسطوریها در نواحی سرحدی، أخذ عوارض غیرقانونی از ایرانیان مقیم عتبات، تحقیر زائران ایرانی و اعمال محدودیتها برای آنان، به مناسبات خصمانۀ خود علیه دولت ایران دامن زدند. با وجود برخی تلاشهای دولتمردان ایرانی برای ممانعت از دستاندازی عثمانیها و حتی لشکرکشی علیه آنان، سرانجام اختلافات و بیثباتی اوضاع داخلی کشور، سهلانگاریهای محمدعلی شاه و رویاروییهای وی با مشروطهطلبان، موجب شد تا مواضع دولت ایران در برابر عثمانیها سودی نبخشد. در نهایت با دخالت روس و انگلیس، مشکلات مرزی ایران جهت تعیین قطعی مرزها، به کمیسیون مشترک ایران و عثمانی موکول شد.
فریبرز مدارایی، محمد محمودپور، قنبرعلی رودگر،
دوره ۱، شماره ۴۳ - ( پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
سیاستهای اقتصادی ایران در ابتدای قرن نوزدهم موجب گسترش تجارت خارجی شد. پس از آن گمرکات مرزی به یکی از منابع مهم درآمد کشور تبدیل شد. به نظر میرسد با رونق گمرکات مرزی، کرمانشاه نیز به سبب قرار گرفتن در مسیر تجاری منتهی به عثمانی، توسعه یافته باشد. پرسش پژوهش حاضر این است که گمرک مرزی چه تأثیری در وضع اقتصادی کرمانشاه از دوره صفوی تا پایان دوره قاجار داشته است؟ این پژوهش با تکیه بر منابع اسنادی و کتابخانهای بهویژه با استناد به سفرنامهها، خاطرات و اسناد با رویکرد توصیفی - تحلیلی انجام شدهاست. یافتههای پژوهش نشان میدهد که گمرک مرزی در بازه زمانی مورد پژوهش تأثیر چندانی در بهبود وضع اقتصادی کرمانشاه نداشته است. کرمانشاه در دوره صفوی و پس از آن به سبب همجواری با عثمانی درگیر جنگ بود و به تبع آن وضع اقتصادی نامناسبی داشت. اقتصاد کرمانشاه در زمان سلطنت کریمخان زند و حکمرانی الله قلیخان زنگنه رو به رشد نهاد. با این حال گمرک کرمانشاه در زمان قاجار نیز به سبب وقوع جنگ جهانی اول و قحطی و بیماری ناشی از آن تأثیر چندانی در بهبود وضع اقتصادی آن منطقه نداشته است.
فریبرز مدارایی، محمد محمودپور، قنبرعلی رودگر،
دوره ۱، شماره ۴۶ - ( تابستان ۱۴۰۱ )
چکیده
کرمانشاه یکی از نقاط راهبردی ایران در دوره جنگ جهانی اول (۱۹۱۸-۱۹۱۴) بود. این ایالت از نظر اقتصادی و تجاری در طی آن جنگ آسیب بسیاری دید. پرسش پژوهش حاضر این است که جنگ جهانی اول بر وضع اقتصادی و تجاری کرمانشاه تا پایان دوره قاجاریه چه تأثیری داشته است؟ این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانهای و اسنادی بهویژه با استناد به سفرنامهها و خاطرات انجام شدهاست. یافتههای پژوهش نشان میدهد که اقتصاد و تجارتکرمانشاه در اثر عواملی چون حاکمان محلیکارآمد، سیاستهای حکومت ایران و کشورهاییکه با ایران روابط تجاری داشتند، رویه رو به رشد و پررونقی را در قرن نوزدهم تا آغاز جنگ جهانی اول تجربه کرده بود. با این حال با شروع جنگ جهانی و اشغال کرمانشاه توسط متحدین و متفقین و پیامدهای ناشی از جنگ مانند از بین رفتن محصولات کشاورزی و دامپروری، اشغال و غارت گمرکات، اختلال در روند پست و تلگراف، رواج پول کشورهای متخاصم، نبود امنیت و از بین رفتن زیرساختها، قحطی بزرگ و شیوع بیماری پس از جنگ، تجارت کرمانشاه به تدریج دچار رکود شد. با این حال با پایان یافتن جنگ، بار دیگر تجارت کرمانشاه تحت تأثیر عوامل داخلی و خارجی رونق گرفت؛ بهطوریکه کرمانشاه در سال ۱۹۲۴، مهمترین شهر وارداتی ایران بهشمار میرفت.
زینب قنبری نژاد، رضا معینی رودبالی،
دوره ۱، شماره ۴۹ - ( بهار ۱۴۰۲ )
چکیده
از جمله اهداف اصلاحات ارضی در ایران، علاوهبر دگرگون شدن ساخت جامعه روستایی و از بین بردن نظام ارباب- رعیتی، فراهم کردن تسهیلات و امکانات لازم برای رفاه نسبی و تقویت تدریجی و رشد روستاییان بود. محمدرضا شاه پهلوی (۱۳۲۰– ۱۳۵۷ش) درصدد برآمد تا با انجام اقداماتی مثل تشکیل شرکتهای تعاونی روستایی، شرکت سهامی زراعی، ایجاد خانههای فرهنگ روستایی، تشکیل سازمانهای بیمه اجتماعی روستایی و سرانجام سپاه دانش به نفع کشاورزان عمل کند. در دوره اجرای اصلاحات ارضی، استان فارس یکی از مهمترین و وسیعترین استانهای زراعی ایران بود. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و کتابهای تاریخی درصدد یافتن پاسخی به این پرسش است که با اجرای قانون اصلاحات ارضی در فارس، شرکتهای تعاونی روستایی نسبت به بهبود زندگی کشاورزان چه عملکردی داشتند؟ طبق یافتههای پژوهش با تأسیس شرکتهای تعاونی روستایی در فارس، سوءاستفاده کدخدایان و مالکان روستاها بهعنوان هیئت مدیره شرکتهای تعاونی بیشتر شد. تأسیس این شرکتها نه تنها بهبودی در وضع معیشتی روستاییان ایجاد نکرد؛ بلکه به تنگدستی و بینوایی آنان منجر شد. این موضوع در شکایات مردمی به استانداری فارس، سازمان بنادر و سازمان اصلاحات ارضی بازتاب داشته است.