[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 45 - ( بهار 1401 ) ::
جلد 1 شماره 45 صفحات 66-47 برگشت به فهرست نسخه ها
فعالیت‌های سیاسی ابوطالب اخیر (متوفای۵۲۰) در ایران و یمن
محمدتقی سازندگی
چکیده:   (865 مشاهده)
ابوطالب اخیر(متوفای۵۲۰) از نوادگان سیدمؤید بالله و شخصیت سیاسی تأثیرگذار‌ زیدیه بود که در سال ۵۰۲ در گیلان قیام خود را آغاز کرد. او درصدد بود تا دعوت و امامت خویش را بر عمان و یمن نیز گسترش دهد. پرسش اصلی مقاله این است که قدرت‌گیری ابوطالب اخیر معلول چه تحولات سیاسی و نظامی در منطقه‌ گیلان و دیلم بوده‌است؟ و مناسبات و مکاتبات او با زیدیان و فعالیت فرامنطقه‌ای وی، تا چه حد در تثبیت امامتش تأثیرگذار بوده‌است؟ به نظر می‌رسد ابوطالب اخیر که عالمی اندیشمند و مجاهدی پرکار بود، با بررسی وضعیت سیاسی گیلان، عمان و یمن تا حدودی توانست اوضاع نابسامان این مناطق را مهار کند. با این همه به علل گوناگون قیامش به سرانجام نرسید. این پژوهش با بررسی فعالیت‌های سیاسی و نظامی ابوطالب اخیر در مناطق مختلف، انگیزه و هدف ابوطالب از قیام را تحلیل و ارزیابی کرده است. در این مقاله با استناد به داده‌ها و منابع تاریخی و با توصیف و تحلیل داده‌های تاریخی، مشکلات و چالش‌های پیش‌روی ابوطالب اخیر مورد بررسی قرار گرفت تا نقش وی در زمینه‌سازی آغاز دوره‌ دوم حکومت زیدیه یمن مشخص شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که زیدیه در گیلان و دیلم انسجام چندانی نداشتند. همچنین مشخص شد که ابوطالب از راه دور، توان مهار اوضاع آشفته یمن را نداشت زیرا یمن با تعصبات قبیلگی و حسادت‌های اشراف زیدی مواجه شده بود.

 
واژه‌های کلیدی: ابوطالب اخیر، دیلم، زیدیه، عمان، گیلان، یمن.
متن کامل [PDF 522 kb]   (309 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/2/25 | پذیرش: 1401/5/20
فهرست منابع
1. ابن ابی‌الرجال، احمدبن‌ صا‌لح‌، مطلع البدور و مجمع البحور فی تراجم رجال الزیدیه، صعده، چاپ عبدالرقیب مطهر محمد حجر، ۱۴۲۵.
2. ابن‌ابی الخیر، رشیدالدین فضل‌الله همدانی، جامع التواریخ (اسماعیلیان)، تحقیق محمد روشن، تهران، میراث مکتوب، ۱۳۸۷ش.
3. ابن‌حمزه، منصوربالله عبداللّه‌بن سلیمان حسینی، الشافی، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۶.
4. ابن‌دیبع، أبی‌الضیا عبدالرحمن‌بن علی الشیبانی الزبیدی، قره‌العیون فی اخبار الیمن المیمون، محقق محمد الأکوع، قاهره، مطبعه السلفیه، ۱۴۰۹.
5. ابن‌فند، محمدبن‌علی، مآثر الابرار فی تفصیل مجملات الاخبار، تحقیق عبدالسلام الوجیه و خالد المتوکل، عمان، موسسهالامام زیدبن ‌علی، ۱۴۲۳.
6. ابن‌قاسم، یحیی‌بن حسین، غایهالامانی فی اخبار القطر الیمانی، تحقیق سعید عبدالفتاح عاشور و محمد مصطفی زیاده، قاهره، بی‌نا، ۱۳۸۸.
7. ابن‌مطهر، احمدبن سلیمان المتوکل علی‌الله، حقائق المعرفه فی علم الکلام، صنعا، مؤسسهالإمام زیدبن علی الثقافیه، ۱۴۲۴.
8. بنداری، فتح بن علی، زبده النصره و نخبه العصره، ترجمه محمد حسین جلیلی، تهران، بنیاد فرهنگ ایران، ۱۳۵۶.
9. تهرانی، محمد محسن آقا بزرگ، طبقات اعلام الشیعه، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ۱۴۳۰.
10. جرافی، عبدالله‌بن عبدالکریم الیمنی، المقتطف من تاریخ الیمن، بیروت، العصر الحدیث، ۱۴۰۷.
11. جوینی، عبداللّه‌بن لطف‌اللّه حافظ ابرو، مجمع التواریخ السلطانیه، تهران، چاپ محمد مدرسی زنجانی، ۱۳۶۴.
12. حلمی، احمدکمال الدین، دولت سلجوقیان، ترجمه عبدالله ناصری طاهری، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ۱۳۸۴ش.
13. حموی، یاقوت‌بن ‌عبدالله، معجم البلدان، بیروت، دار صادر، ۱۹۵۵.
14. دیلمی، محمدبن ‌حسن، قواعد عقائد آل محمد(ص) فی الرد علی الباطنیه، تحقیق اشتروتمان، پاریس، دارالبیبلیون، ۱۹۵۰.
15. زباره، محمدبن محمدبن یحیی الحسنی الیمنی الصنعانی، تاریخ الائمه الزیدیه فی‌الیمن، تعز، بی‌نا، ۱۳۷۲.
16. زباره، محمدبن محمدبن یحیی الحسنی الیمنی الصنعانی،خلاصه المتون فی انباء و نبلاء الیمن المیمون، صنعا، مرکز التراث الیمنی، ۱۴۱۹.
17. سبکی، تاج‌الدین ابن‌ابی‌نصر، طبقات الشافعیه الکبری، تحقیق محمود محمد طناحی، عبدالفتاح محمد الحلو، بی‌جا، هجر للطباعه والنشر والتوزیع، ۱۴۱۳.
18. سبیب، رحیم، اخبار الدولهالعباسیه و فیه اخبار العباس و اولاده، ترجمه عبدالعزیز دوری، به کوشش عبدالجبار مطلبی، قاهره، دارالطلیعه، ۱۹۷۱.
19. شهاری، ابراهیم‌بن قاسم‌بن موید بالله، طبقات الزیدیه الکبری، (بلوغ المراد الی معرفهالاسناد)، محقق عبدالسلام‌بن عباس وجیه، صنعا، موسسهالامام زیدبن علی الثقافیه، ۱۴۲۱.
20. عبیدلی، محمدبن‌ابی‌جعفر، تهذیب الانساب و نهایه الاعقاب، قم، کتابخانه عمومی آیهالله مرعشی نجفی، ۱۳۸۶.
21. عرشی، حسین‌بن احمد، بلوغ المرام فی شرح مسک الختام فی من تولّی ملک الیمن من ملک و امام، به کوشش انستاس ماری کرملی، بیروت، بی‌نا، ۱۳۱۸.
22. علوی، علی‌بن‌محمد‌بن‌عبیدالله عباسی، سیرهالهادی الی الحق یحیی‌بن‌حسین، تحقیق سهیل زکار، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۱.
23. عماره یمنی، ابومحمد‌بن ابی الحسن، تاریخ الیمن، المختصر المنقول من کتاب العبر، صنعا، مکتبه الإرشاد، ۱۹۸۵.
24. کاشانی، عبدالله‌بن‌محمد، زبده التواریخ، تحقیق محمدتقی دانش‌پژوه، تهران، موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، ۱۳۶۶.
25. مادلونگ، ویلفرد، اخبار ائمهالزیدیه فی طبرستان و دیلمان و جیلان، بیروت، مطبعه المتوسط، ۱۹۸۷.
26. محلی، حمیدبن‌احمد، الحدائق الوردیه فی مناقب ائمهالزیدیه، تحقیق محطوری الحسنی، مرتضی‌بن ‌زید، صنعا، مکتبه بدر، 1۴۲۳.
27. مدنی، ضامن‌بن شدقم، تحفه الأزهار و زلال الأنهار فی نسب أبناء الأئمه الأطهار، بی‌جا، التراث المکتوب‌، ۱۴۲۶.
28. مروزی، اسماعیل‌بن‌حسین، الفخری فی انساب الطالبیین، تحقیق سید مهدی رجایی، قم، مکتبه المرعشی، ۱۴۰۹.
29. مطاع، احمدبن احمد، تا‌ریخ‌ الیمن‌ الاسلامی، تحقیق‌ عبدالله‌ محمد الحبشی‌، بیروت، منشورات‌ المدینه‌، ۱۹۸۶.
30. مقحفی، ابراهیم احمد، معجم المُدن والقبائل الیمنیه، صنعا، منشورات دارالحکمه، ۱۹۸۵.
31. مؤیدی، مجدالدین‌بن محمد حسنی، التُّحَفُ شرح‌الزُّلَف، صنعا، مکتبه أهل البیت:، ۱۴۳۸.
32. وجیه، عبدالسلام، اعلام المؤلفین الزیدیه، عمان، موسسه الامام زیدبن ‌علی، ۱۴۲۰.
33. همدانی، حسین‌بن فیض‌الله، الصلیحیون و حرکه الفاطمیه فی‌الیمن، تحقیق حسن سلیمان محمود جهنی، قاهره، چاپ الرساله، ۱۹۵۵.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

sazandegi M T. Analyzing the political activities of Abū Ṭālib Akhir (died 520) in Iran and Yemen. islamhistory 2022; 1 (45) :47-66
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1310-fa.html

سازندگی محمدتقی. فعالیت‌های سیاسی ابوطالب اخیر (متوفای۵۲۰) در ایران و یمن. پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1401; 1 (45) :47-66

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1310-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 45 - ( بهار 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4713