[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 47 - ( پاییز 1401 ) ::
جلد 1 شماره 47 صفحات 142-119 برگشت به فهرست نسخه ها
چالش‌های صدرالممالک در اصلاح ساختار مالی- اداری آستان قدس رضوی (1325-1329)
علی نجف زاده
چکیده:   (715 مشاهده)
انقلاب مشروطه بر ابعاد گسترده‌ای از ساختارهای اجتماعی و اداری جامعه ایران اثر گذاشت. یکی از مهمترین نهادهای مذهبی ایران، آستان قدس رضوی بود که به سبب مشکلات داخلی‌اش تحت تأثیر آن واقعه قرار گرفت. آستان قدس دچار بحران مالی شده بود و برخی از مشروطه‌خواهان مشهد نیز خواستار اصلاح ساختار سنتی معیوب این نهاد موقوفه بودند. انتخاب صدرالممالک به عنوان متولی با توجه به سابقه اجدادی و شغلی و تغییر شرایط سیاسی جامعه پس از مشروطه، زمینه‌ساز اصلاحات در آستان قدس شد. این مقاله درصدد است تا اقدامات اصلاحی صدرالممالک در آستان قدس در سال‌های 1325 تا 1329 را بررسی کند و نشان دهد که صدرالممالک چه اصلاحاتی در آستان قدس رضوی انجام داد و اولیای آستانه چرا و چگونه نسبت به اصلاحات او واکنش نشان دادند؟ نتایج این پژوهش که با تکیه‌بر اسناد و مطبوعات به صورت توصیفی-تحلیلی انجام شده، حاکی از آن است که صدرالممالک از محرم 1325 به عنوان متولی منصوب شد و پس از فراز و نشیب‌هایی تلاش کرد تا با اصلاح ساختار اداری و استقرار کابینه، وضعیت مالی و اداری این نهاد موقوفه را تغییر دهد. این کار او با مخالفت برخی از اولیای آستانه مواجه شد. مخالفان برای حفظ منافع خود هیات­ اصلاح خواهان آستانه رضوی را به وجود آوردند و به صورت منسجم دست به اقدامات تحریک­آمیز و شایعه‌پراکنی و حتی تهدید زدند تا اینکه در نهایت پس از چهار سال موجب عزل صدرالممالک و ناکامی اصلاحات او شوند.
واژه‌های کلیدی: آستان قدس رضوی، صدرالممالک، مشروطه، مشهد.
متن کامل [PDF 362 kb]   (450 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/7/11 | پذیرش: 1401/9/21
فهرست منابع
1. احتشام کاویانیان، محمد، شمس الشموس یا تاریخ آستان قدس، مشهد، آستان قدس رضوی، 1355ش.
2. ایران نو، سال اول شماره‌های: 167، 188. سال دوم شماره 59.
3. بلدالامین، سال اول شماره 10.
4. بهار، سال دوم، شماره 68 و 70
5. حبل‌المتین، سال هفدهم شماره‌های: 171، 26، 38، 41. سال هجدهم شماره‌های: 31، 32، 46. سال نوزدهم شماره1، 2.
6. خورشید، سال اول شماره‌های 38، 55، 71، 76. سال دوم شماره 142. سال سوم شماره50.
7. ساکماق (اسناد مرکز اسناد آستان قدس): 1/49259، 3/49259، 1/44440، 2/44440، 11/53164، 1/61178.
8. سوهانیان حقیقی، محمد و رضا نقدی، آستان قدس رضوی، متولیان و نایب‌التولیه‌ها، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1397ش.
9. طوس، سال اول، شماره 35، 44.
10. علیزاده بیرجندی، زهرا و اکرم ناصری، «تأثیر کارکردهای متولیان آستان قدس رضوی در فرهنگ تشیع (مطالعه موردی: عصر قاجاریه)»، پژوهشنامه تاریخ اسلام، سال دوم، شماره ششم، تابستان، 1391ش، ص77-107. DOR: 20.1001.1.22519726.1391.1.6.4.6
11. عین‌السلطنه، قهرمان میرزا، روزنامه خاطرات عین‌السلطنه، به کوشش مسعود میرزا سالور و ایرج افشار، تهران، اساطیر، 1376ش.
12. کاظم بیگی، محمدعلی، «سوء مدیریت در ایران عصر قاجاریه: تشکیلات آستان قدس رضوی (1334-1335ق)»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، سال دهم، شماره اول، بهار و تابستان، 1399ش، ص247-272. shc.2020.27882.1995 /10.30465 DOI:
13. کریمیان، علی، «تشکیلات آستان قدس رضوی7 پس از انقلاب مشروطیت (1329ق)»، دفتر اسناد، مشهد، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، 1381ش.
14. الکمال، سال اول شماره 9.
15. مدیر شانه‌چی، محسن و ملیحه خوش‌بین، «نقش روسیه در سرکوب انقلاب مشروطه مشهد»، جستارهای تاریخی، سال سوم، شماره دوم، پاییز و زمستان، 1391ش، ص117-137.
16. مستوفی، عبدالله، شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری قاجاریه، تهران، زوار، 1371ش.
17. موتمن، علی، تاریخ آستان قدس، مشهد، آستان قدس رضوی، 1348ش.
18. ناصری، اکرم، «کارکردهای سیاسی- اجتماعی تولیت آستان قدس رضوی در دوره قاجار»، استاد راهنما: زهرا علیزاده بیرجندی، گروه تاریخ، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه بیرجند، 1389ش.
19. ندای وطن، سال اول، شماره 66.
20. نقدی، رضا، تاریخ و تشکیلات آستان قدس رضوی در عصر قاجار، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، 1399ش.
21. نوبهار، سال اول شماره‌های: 16، 20، 26، 37 ، 58.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

najafzadeh A. Ṣadr al-Mamalek’s Challenges in Reforming the Financial and Administrative Structure of Āstān-e Qods-e Razavi (1325-1329). islamhistory 2022; 1 (47) :119-142
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1328-fa.html

نجف زاده علی. چالش‌های صدرالممالک در اصلاح ساختار مالی- اداری آستان قدس رضوی (1325-1329). پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1401; 1 (47) :119-142

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1328-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 47 - ( پاییز 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4713