[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
پرتال نشریات علمی و پژوهشی
پایگاه علوم استنادی جهان اسلام
پایگاه مجلات تخصصی نور

پایگاه مرکز اطلاعات جهاد دانشگاهی
پرتال جامع علوم انسانی
بانک اطلاعات نشریات کشور
google scholar
virascience
linked in
Academia
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشرات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
:: دوره 1، شماره 46 - ( تابستان 1401 ) ::
جلد 1 شماره 46 صفحات 126-107 برگشت به فهرست نسخه ها
فلسفه علم تاریخ: تحلیل انتقادی کتاب درباره تاریخ هابسبام
علیرضا واسعی
چکیده:   (421 مشاهده)
مطالعه فرانگرانه تاریخ به مثابه علم که از آن به فلسفه علم تاریخ یاد می‌شود، ‌در دوره‌های اخیر مورد توجه بسیاری از مورخان فلسفی اندیش یا فیلسوفان تاریخ اندیش قرار گرفته و هر یک به گونه‌ای به آن نظر کرده‌اند. هابسبام یکی از مورخان اندیشمند معاصر است که در کتاب درباره تاریخ، موشکافانه به فلسفه علم تاریخ پرداخته است. اینکه تاریخ چیست، چه ویژگی‌هایی دارد، چگونه حاصل می‌شود، چه کارکردی دارد و در هندسه معرفتی بشر از چه جایگاهی برخوردار است،‌ عمده مباحث این اثر است که نویسنده به خوبی از عهده آن بر آمده است، اما در عین حال می‌تواند در معرض نقدهایی قرار بگیرد. مقاله پیش­رو می‌کوشد تا با نگاه انتقادی به کتاب، دیدگاه‌های هابسبام را به روش تحلیل عقلی تبیین و به این پرسش کانونی پاسخ دهد که تاریخنگری او از چه سطح و اعتباری بهره داشته و در هندسه معرفت تاریخی چه جایگاه و اهمیتی دارد؟ فرضیه مقاله آن است که او متأثر از دیدگاه مادیگرایی تاریخی است، با این حال او در رویکردی منصفانه به مقوله‌های مرتبط با تاریخ نظر کرده و به تحلیل آنها پرداخته است. به‌رغم اهمیتی که هابسبام و اثر او در حوزه مطالعات تاریخی دارد،‌ اثری به فارسی درباره وی نوشته نشده، از این‌رو مقاله حاضر می‌تواند این خلأ را پر کرده، بستر مناسبی برای مطالعات بعدی فراهم سازد.
 
واژه‌های کلیدی: اریک جان ارنست هابسبام، تاریخ اجتماعی، درباره تاریخ، فلسفه علم تاریخ، ماتریالیسم تاریخی.
متن کامل [PDF 264 kb]   (148 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/2/9 | پذیرش: 1401/5/20
فهرست منابع
1. اتکینسون، آر.اف،‌ «فلسفه تاریخ؛ ‌نگاهی به دیدگاه‌های رایج در فلسفه تاریخ معاصر»،‌ فلسفه تاریخ؛ ‌روش شناسی و تاریخ نگاری، ترجمه و تدوین حسینعلی نوذری،‌ تهران، ‌طرح نو، 1379ش.
2. احمدی، بابک، ‌رساله تاریخ، تهران، ‌نشر مرکز، 1386ش.
3. استنفورد،‌ مایکل، درآمدی بر فلسفه تاریخ، ‌ترجمه احمد گل محمدی،‌ تهران،‌ نشر نی، 1384ش.
4. پوپر، ‌کارل،‌ فقر تاریخیگری، ترجمه احمد آرام، تهران، خوارزمی، 1350ش.
5. دورانت، ‌ویل،‌ لذات فلسفه، ترجمه عباس زریاب خویی، ‌تهران، آموزش انقلاب اسلامی، 1370ش.
6. رضوی، سیدابوالفضل، فلسفه انتقادی تاریخ، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391ش.
7. روزنتال،‌ فرانتس، تاریخ تاریخنگاری در اسلام، ترجمه اسدالله آزاد، مشهد، آستان قدس رضوی، 1368ش.
8. ریکمن، ‌ه. پ، «علوم روحی»، فلسفه تاریخ (مجموعه مقالات از دائره المعارف فلسفه)، به سرپرستی پل ادواردز، ترجمه بهزاد سالکی، تهران، ‌پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1375ش.
9. زرین کوب، عبدالحسین، تاریخ در ترازو، تهران، موسسه انتشارات امیرکبیر،۱۳۷۰ش.
10. زرین کوب، عبدالحسین، یادداشت ها و اندیشه ها، تهران،‌سازمان انتشارات جاویدان، ۱۳۶۲ش.
11. سجادی، سید صادق و هادی عالم زاده،‌ تاریخنگاری در اسلام،‌ تهران، انتشارات سمت، 1380ش.
12. سروش، عبدالکریم، علم شناسی فلسفی،‌ تهران، مرکز مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1372ش.
13. سروش، عبدالکریم، تفرج صنع، تهران، انتشارات سروش،‌ 1370ش.
14. کار، ای.اچ، تاریخ چیست، ترجمه حسن کامشاد، تهران، خوارزمی، 2536.
15. کالینگوود،‌آر.جی، مفهوم کلی تاریخ،‌ ترجمه علی اکبر مهدیان،‌تهران، ‌نشر اختران، 1385ش.
16. مازوور،‌ مارک، «اریک هابسبام؛ زندگی در تاریخ»، ترجمه واهیک کشیش زاده، 15 مهر 1399، Retrieved Oct. 25, 2023, from http://tarikhirani.ir/fa/news/8554/
17. مطهری، مرتضی،‌ فلسفه تاریخ (ج۲)، تهران،‌ انتشارات صدرا، 1377ش.
18. مکالا، ‌سی. بی ین،‌ بنیادهای علم تاریخ، ترجمه احمد گل محمدی،‌ تهران، ‌نشر نی، 1387ش.
19. ملکیان، ‌مصطفی، «‌مشکلات دین‌داری در دنیای جدید»، بازتاب اندیشه‌، ش۳۵،‌ بهمن ۱۳۸۱، ص20-24.
20. مهتا، ود، ‌فیلسوفان و مورخان، ترجمه عزت‌الله فولادوند،‌تهران، خوارزمی، ‌۱۳۶۹ش.
21. والش، ‌دبلیو اچ، ‌مقدمه ای بر فلسفه تاریخ،‌ ترجمه ضیاء الدین علایی طباطبایی،‌ تهران، امیرکبیر، 1363ش.
22. هابسبام، اریک، در باره تاریخ، ترجمه حسن مرتضوی، تهران، لاهیتا، 1398ش.
23. هگل،‌ گئورگ، عقل در تاریخ،‌ ترجمه حمید عنایت،‌ تهران، انتشارات شفیعی، 1385ش.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Vasei A. Philosophy of History: A critical analysis of Hobsbawm's book on history. islamhistory 2022; 1 (46) :107-126
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1368-fa.html

واسعی علیرضا. فلسفه علم تاریخ: تحلیل انتقادی کتاب درباره تاریخ هابسبام. پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1401; 1 (46) :107-126

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1368-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 46 - ( تابستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.05 seconds with 46 queries by YEKTAWEB 4660