[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 50 - ( تابستان 1402 ) ::
جلد 1 شماره 50 صفحات 102-81 برگشت به فهرست نسخه ها
مقایسه محتوایی مقتل بحارالانوار با مقاتل معتبر متقدم (مطالعه موردی: مقتل أبومخنف و ارشاد شیخ مفید)
عباس برومند اعلم ، صابر زارعی
چکیده:   (607 مشاهده)
جعل و تحریف آفت بزرگی است که دامن‌گیر بسیاری از روایت‌های تاریخی شده‌است. روایت‌های عاشورایی نیز از این آسیب در امان نمانده، بلکه با فاصله گرفتن از زمان وقوع، سیر صعودی پیدا کرده است. مقتل بحارالانوار علامه مجلسی از مهمترین کتاب‌ها درباره زندگانی امام حسین7 است. پرسش مهم این است که آیا این کتاب با توجه به زمان تألیف دچار تحریفات بوده‌است؟ به عبارت بهتر آیا روایات مقتل بحارالانوار توسط مقاتل متقدم تاریخی پشتیبانی می‌شود؟ در این پژوهش با مقایسه محتوایی مقتل بحارالانوار با دو مقتل متقدم و معتبر و استخراج اختلافات، میزان صحت و اعتبار روایات آن ارزیابی شد تا در نهایت به پیراسته شدن هرچه بیشتر گزارش‌های واقعه کربلا به‌عنوان یک قیام هویت بخش کمک شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که از ۶۵ روایت مورد تردید بحارالانوار، هیچ‌کدام توسط مقتل ابومخنف پشتیبانی نمی‌شود؛ ارشاد شیخ مفید نیز فقط ۴ روایت مشکوک بحار را پشتیبانی می‌کند و باقی روایت‌های بحار در این مقتل یا وجود ندارد یا با بیانی متفاوت ذکر شده‌است.
 
واژه‌های کلیدی: ارشاد شیخ مفید، بحارالانوار، تحریفات عاشورا، عاشورا، مقتل ابومخنف، مقتل نگاری.
متن کامل [PDF 723 kb]   (145 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/4/10 | پذیرش: 1402/6/25
فهرست منابع
1. ابن اعثم الکوفی، ابومحمداحمد، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارألاضواء، ۱۴۱۱.
2. ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی، المنتظم فی التاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمدعبدالقادرعطا و دیگران، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۲.
3. ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب، نجف، مکتب الحیدریه، 1376ش.
4. ابن غضائری، احمد بن حسین، رجال، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۲.
5. ابن قولویه، ابوالقاسم جعفربن محمد، کامل الزیارات، نجف، مکتبه مرتضویه، 1356.
6. ابن نما، مثیرالاحزان، قم، مدرسه الإمام المهدی، بی‌تا.
7. أبومخنف أزدی، لوط بن یحیی، مقتل الحسین(ع)، تحقیق محمدهادی یوسفی غروی، قم، مؤسسه النشرالاسلامی التابعه لجماعه المدرسین بقم، 1417.
8. اسفندیاری، محمد، کتابشناسی تاریخی امام حسین (ع)، تهران، وزارت فرهنگ و ارشـاد اسلامی، ۱۳۸۰ش.
9. اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، قم و نجف، دارالکتب للطباعه والنشر و منشورات مکتبه الحیدریه، ۱۳۸۵.
10. بغدادی، ابوجعفرمحمدبن حبیب بن أمیه، المحبر، تحقیق إیلزه لیختن شتیتر، بیروت، دارالآفاق الجدیده، بی‌تا.
11. بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق سهیل زکار و ریاض زرکلی، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷.
12. بهبهانی، احمد بن محمد علی، مرآت الاحوال جهان نما، تهران، امیرکبیـر، 1370ش.
13. جعفریان، رسول، تاملی در نهضت عاشورا، قم، انصاریان، ۱۳۸۱ش.
14. حسینی، سیدعبداالله، نقد منابع عاشورا، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۸۵ش.
15. حلی، حسن بن یوسف، رجال، تحقیق محمدصادق بحرالعلوم، نجف، دارالذخائر، ۱۴۱۱.
16. حلی، علی بن داود، رجال ابن داود، تحقیق محمدصادق بحرالعلوم، نجف، موسسه منشورات شریف رضی، ۱۳۹۲.
17. خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایه الکبری، بیروت، مؤسسه البلاغ، ۱۴۱۱.
18. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین(ع)، تحقیق محمد سماوی، قم، انوارالهدی، بی‌تا.
19. خلیفه بن خیاط، تاریخ خلیفه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۴.
20. خویی، ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، نجف، موسسه الإمام الخوئی الاسلامیه، بی‌تا.
21. دینوری، ابوحنیفه، اخبارالطوال، قم، انتشارات شریف رضی، ۱۳۷۳ش.
22. رفعت، محسن، نقد و بررسی روایات عاشورایی مقاتل امام حسین(از آغاز تا قرن چهاردهم)رساله دکتری علوم قرآن و حدیث، استاد راهنما: محمدکاظم رحمان ستایش، قم، دانشگاه قم، 1394ش.
23. رنجبر، محسن، «سیری در مقتل‌نویسی و تاریخ‌نگاری عاشورا از آغاز تا عصر حاضر»، تاریخ در آیینه پژوهش، ش15، 1386ش.
24. زبیری، ابوعبدالله مصعب بن عبدالله، نسب قریش، تحقیق لیفی بروفنسال، قاهره، دارالمعارف، بی‌تا.
25. صـــحتی ســـردرودی، محمـــد، عاشوراپژوهی با رویکردی به تحریف شناسی تاریخ امام حسین، قم، خادم الرضا، 1385ش.
26. صـــحتی ســـردرودی، محمـــد، تحریف‌شناسی عاشورا و تاریخ امام حسین، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1394ش.
27. صفت گل، منصور، ساختار نهاد و اندیشه دینی در ایـران عـصر صـفوی، تهـران، رسا، 1389ش.
28. طارمی، حسن، علامه مجلسی، تهران، طرح نو، 1389ش.
29. طبرانی، ابوالقاسم سلیمان بن احمد، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی، قاهره، مکتبه ابن تیمیه، ۱۴۱۵ق.
30. طبری، محمدبن جریر، تاریخ الامم و الملوک، لیدن و بیروت، نشر بریل و موسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۸۷۹م.
31. طوسی، ابوجعفرمحمد بن الحسن، رجال، تحقیق جواد قیومی، قم، موسسه نشرالاسلامی، ۱۳۷۳ش.
32. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضه الواعظین، قم، رضی، ۱۳۷۵ش.
33. قاضی نعمان، شرح الاخبار فی فضائل ائمه الاطهار، تحقیق االسید محمّد الحسینی الجلالی، قم، جامعه مدرسین، موسسه نشر اسلامی، بی‌تا.
34. کشّی، محمد بن عمر، رجال الکشی(اختیار معرفه الرجال)، قم، مؤسسه آل البیت(ع)، 1363ش.
35. مجلسی، محمد باقر، بحاراالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، 1929م.
36. مجلسی، محمد باقر،محن الابرار؛ مقتل علامه مجلسی، ترجمه حسن هشترودی تبریزی، تحقیق علی اکبر رنجبران تهرانی، تهران، آرام دل، 1389ش.
37. مختاری هاشم آباد، سیدابوطالب، رویکردهای علامه مجلسی در اعتبارسنجی روایات بحار، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۹۹ش.
38. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.
39. مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، علمی فرهنگی، 1378ش.
40. مفید، محمد بن محمد بن نعمان، الإرشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳.
41. مهدوی، مصلح الدین، زندگی نامه علامه مجلسی، تصحیح محمدعلی روضاتی، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1378ش.
42. نجاشی، احمدبن علی، رجال النجاشی، تحقیق موسی شبیری زنجانی، قم، موسسه النشرالاسلامی، 1365ش.
43. یعقوبی، احمدبن اسحاق، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، علمی فرهنگی، 1374ش.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Boroumand A'lam A, Zarei S. Content Comparison of the Maqtal of Biḥār al-ʾAnwār with the authentic early Maqtals (case study: the Maqtal of Abu Mikhnaf and Irshad of Shaykh al-Mufid). islamhistory 2023; 1 (50) :81-102
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1416-fa.html

برومند اعلم عباس، زارعی صابر. مقایسه محتوایی مقتل بحارالانوار با مقاتل معتبر متقدم (مطالعه موردی: مقتل أبومخنف و ارشاد شیخ مفید). پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1402; 1 (50) :81-102

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1416-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 50 - ( تابستان 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.08 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4713