[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 53 - ( بهار 1403 ) ::
جلد 1 شماره 53 صفحات 52-27 برگشت به فهرست نسخه ها
چرایی واگرایی امام سجاد(ع) از قیام توابین
سعید حلاجی مفرد ، علی الهامی
چکیده:   (1143 مشاهده)
توابین، از قیام‌های شیعی بود که به‌هدف خون‌خواهی سید الشهداء و احقاق حق اهل‌بیت انجام گرفت. امام سجاد7 سخنی در تأیید یا رد آن قیام نگفته ­است. بررسی نگرش حضرت به این قیام در شناخت مکتب تشیع مهم است. تفکیک سه مقوله همراهی، تأیید و رضایت در شناخت موضع حضرت در این‌باره ضروری است. این مقاله با واکاوی دو فرضیه رضایت و عدم‌ رضایت حضرت (با فرض مخالفت با اصل قیام یا عدم‌ شایستگی توابین) به‌دنبال پاسخ به این سؤال است که چرا ایشان سخنی در تأیید یا رد این قیام ابراز نداشته‌اند؟ پژوهش حاضر با استفاده از منابع معتبر تاریخی و روش توصیفی-تحلیلی به بررسی اهداف، رهبران، نیروی انسانی و راهبرد نظامی قیام توابین پرداخته است. در این راستا با واکاوی سیره و کلام امام حول محورهای جهاد، تقیه و رویکردهای سیاسی و دینی حضرت، عوامل محتمل در اتخاذ رویه سکوت توسط حضرت را مورد بررسی قرار داده و تقویت روحیه سیاسی شیعیان و نیز تغییر اولویت خط امامت از رهبری سیاسی به «مرجعیت دینی» را مهم‌ترین عامل اتخاذ رویه سکوت در قبال قیام‌های شیعی می‌داند.
 
واژه‌های کلیدی: امام سجاد(ع)، توابین، مشروعیت، جهاد، تقیه، مرجعیت دینی.
متن کامل [PDF 715 kb]   (494 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1403/2/25 | پذیرش: 1403/5/20
فهرست منابع
1. قرآن کریم.
2. ابن‌اثیر جزری، علی ‌بن ‌ابی ‌الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دار صادر، 1385ش.
3. ابن‌اعثم، ابومحمد احمد، الفتوح، بیروت، دار الاضواء، 1411.
4. ابن‌بابویه قمی، محمد بن ‌علی، الخصال، قم، جامعه مدرسین، 1362ش.
5. ابن‌بابویه قمی، محمد بن ‌علی، کمال ‌الدین و تمام ‌النعمه، تهران، اسلامیه، 1395.
6. ابن‌بابویه قمی، محمد بن ‌علی، من ‌لایحضره الفقیه، قم، جامعه مدرسین، 1413.
7. ابن حاتم، یوسف بن حاتم شامی، الدر النظیم، قم، جامعه مدرسین، 1420.
8. ابن‌سعد، محمد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1410.
9. ابن‌شعبه حرانی، حسن بن علی، تحف العقول عن آل الرسول6، قم، جامعه مدرسین، 1404.
10. ابن‌شهرآشوب مازندرانی، مناقب آل ‌ابی‌طالب7، قم، علامه، 1379ش.
11. ابن‌طاووس حسنی، سیدرضی‌الدین، الاقبال بالاعمال الحسنه، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1418.
12. ابن‌طاووس حسنی، سیدرضی‌الدین، اللهوف علی قتلی الطفوف، تهران، جهان، 1348ش.
13. ابن‌طاووس حسنی، سیدعبدالکریم، فرحه‌الغری فی تعیین قبر امیرالمومنین7، [بی‌جا]، دائره‌المعارف فقه اسلامی، 1419.
14. ا‌بن‌عبدالوهاب، حسین، عیون المعجزات، قم، مکتبه الداوری، [بی‌تا].
15. ابن‌عساکر، علی بن حسن، تاریخ مدینه دمشق، بیروت، دارالفکر، 1415.
16. ابن‌کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، 1407.
17. ابن‌منظور، محمد بن ‌مکرم، مختصر تاریخ دمشق لابن‌عساکر، دمشق، دارالفکر، 1408.
18. ابن‌نما حلی، ذوب النضار فی شرح الثار، قم، نشر اسلامی، 1416.
19. إربلی، علی ‌بن‌ عیسی، کشف الغمه فی معرفه الائمه:، قم، رضی، 1421.
20. اسد حیدر، الامام الصادق7 و المذاهب الاربعه، بیروت، دارالتعارف، 1422.
21. امام سجاد7، الصحیفه السجادیه، قم، الهادی، 1418.
22. امین عاملی، سیدمحسن، اعیان الشیعه، بیروت، دارالتعارف، 1403.
23. بانشی، رحمت‌الله، مناسبات امام‌سجاد7 و محمدبن‌حنفیه، مجموعه ‌مقالات همایش بین‌المللی امام ‌سجاد7، قم، مجمع جهانی اهل‌بیت:، 1394ش.
24. بحرانی، سیدهاشم، مدینه معاجز الائمه الاثنی‌عشر، قم، المعارف الاسلامیه، 1413.
25. بلاذری، احمد بن‌ یحیی، انساب الاشراف، بیروت، دارالفکر، 1417.
26. بیضون، ابراهیم، قیام توابین، ترجمه کریم زمانی، حکمت، 1357ش.
27. تستری، محمدتقی، قاموس‌الرجال، قم، جامعه مدرسین حوزه علمیه، 1412.
28. التفسیر المنسوب الی الامام الحسن العسکری7، قم، مدرسه امام مهدی7، 1409.
29. ثقفی کوفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، تهران، انجمن آثار ملی، 1353ش.
30. چنارانی، محمدعلی، قیام توابین، مشهد، آستان قدس رضوی، 1383ش.
31. حر عاملی، محمد بن ‌حسن، تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، قم، موسسه ال‌البیت7، 1409.
32. حسینی استرآبادی، سیدشرف‌الدین، تأویل الآیات الظاهره فی فضائل العتره الطاهره، قم، جامعه مدرسین، 1409.
33. حسینی عاملی، جعفرمرتضی، دراسات وبحوث فی‌التاریخ والاسلام، بیروت، مرکزجواد، 1414.
34. حسینی جلالی، سیدمحمدرضا، جهاد الامام السجاد7، [بی‌جا]، دارالحدیث، 1418.
35. حلاجی، سعید، «مرجعیت علمی امام سجاد7 در میان اهل سنت»، پایان‌نامه ارشد، راهنما: محمدرضا جباری، گروه تاریخ و تمدن اسلامی، قم، دانشگاه معارف اسلامی، 1394ش.
36. خاتمی، سیداحمد، سیمای حماسی امام سجاد7، تهران، مطهر، 1380ش.
37. خامنه‌ای، سیدعلی، پژوهشی در زندگی امام سجاد7، تهران، حزب جمهوری اسلامی، 1361ش.
38. خزّاز رازی، علی ‌بن ‌محمد، کفایه ‌الاثر فی ‌النص علی ‌الائمه الاثنی‌عشر، قم، بیدار، 1401.
39. خلیفه‌ بن ‌خیاط، تاریخ ‌خلیفه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415.
40. خوارزمی، موفق‌ بن‌ احمد، مقتل الحسین7، قم، انوار الهدی، 1423.
41. دشتی، محمد، فرهنگ سخنان امام سجاد7، قم، موسسه امیرالمومنین7، 1395ش.
42. رنجبر، محسن، مواضع سیاسی امام سجاد7 پس ‌از واقعه کربلا، معرفت، ش40، فروردین 1380ش.
43. رنجبر، محسن، نقش امام سجاد7 در رهبری شیعه پس از واقعه کربلا، قم، معارف، 1381ش.
44. السویج، سیدحیدر، ثوره التوابین دراسه فی الاسباب و الاهداف و النتائج، لبنان، دارالفیحاء، 2020.
45. شریفی، محسن، قیام‌های شیعی(از سال 65 تا 220ه.ق)، قم، زائر، 1389ش.
46. شوشتری، سیدقاضی نورالله، احقاق الحق و ازهاق الباطل، قم، مکتبه ایهالله مرعشی نجفی، 1419.
47. صفار، محمد بن ‌حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمد6، قم، مکتبه ایهالله مرعشی نجفی، 1404.
48. طبرسی ، احمد بن‌ علی، الإحتجاج علی اهل اللجاج، مشهد، مرتضی، 1403.
49. طبرسی، فضل ‌بن‌ حسن، اعلام‌الوری بأعلام الهدی، قم، ال‌البیت:، 1417.
50. طبری، محمد بن ‌جریر، تاریخ الامم والملوک، بیروت، دارالتراث، 1387ش.
51. قرشی، باقر شریف، موسوعه سیره اهل‌البیت:، قم، دارالمعروف، 1430.
52. قرطبی، یوسف بن عبدالبر، جامع بیان العلم وفضله، بیروت، دارالفکر، [بی‌تا].
53. قمی، عباس، نفس المهموم، نجف، المکتبه الحیدریه، [بی‌تا].
54. قمی، علی ‌بن ‌ابراهیم، تفسیر قمی، قم، دارالکتاب، 1367ش.
55. قندوزی، سلیمان‌ بن ‌ابراهیم، ینابیع الموده، قم، اسوه، 1413.
56. کاظمی، اسدالله بن اسماعیل، کشف القناع عن حجیه الاجماع، [بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا].
57. کرم‌اللهی، ابوذر، قیام‌های شیعی ماهیت، سبک رهبری و شیوه‌های جلب اطاعت، قم، شیعه‌شناسی، 1390ش.
58. کشی، محمد بن ‌عمر، اختیار معرفه الرجال، مشهد، دانشگاه مشهد، 1348ش.
59. کلینی، محمد بن‌ یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1407.
60. مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار الجامعه لدرر الاخبار الائمه ‌الاطهار:، بیروت، داراحیاء‌التراث العربی، 1403.
61. محمدجعفری، سیدحسین، تشیع در مسیر تاریخ، ترجمه سیدمحمدتقی آیت‌اللهی، تهران، فرهنگ اسلامی، [بی‌تا].
62. مدرسی، محمد تقی، امامان شیعه و جنبش‌های مکتبی، ترجمه حمیدرضا آژیر، مشهد، آستان قدس، 1372ش.
63. مسعودی، علی ‌بن ‌حسین، اثبات الوصیه لامام علی‌ بن ‌ابی‌طالب7، قم، انصاریان، 1426.
64. مسعودی، علی ‌بن ‌حسین،مروج الذهب و معادن الجوهر، قم، دار الهجره، 1409.
65. مفید، محمد، الإختصاص، قم، کنگره شیخ مفید، 1413.
66. مفید، محمد، الإرشاد فی معرفه حجج الله علی ‌العباد، قم، کنگره شیخ مفید، 1413.
67. مغربی، قاضی نعمان، شرح ‌الأخبار فی فضائل الائمه ‌الاطهار:، قم، جامعه مدرسین، 1409.
68. نعمانی، محمد بن‌ ابراهیم، الغیبه، تهران، صدوق، 1397.
69. یعقوبی، احمد بن‌ ابی‌یعقوب، تاریخ الیعقوبی، بیروت، دارصادر، [بی‌تا].



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Hallaji mofrad S, Elhami A. The Reasons for Imam Sajjad’s (AS) Divergence from the Tawwabin Uprising. islamhistory 2024; 1 (53) :27-52
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1431-fa.html

حلاجی مفرد سعید، الهامی علی. چرایی واگرایی امام سجاد(ع) از قیام توابین. پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1403; 1 (53) :27-52

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1431-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 53 - ( بهار 1403 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 46 queries by YEKTAWEB 4732