افقهای تجربهگرایانه در تاریخنگاری اسلامی؛
تاریخنگاری ابوریحان بیرونی
|
امیرحسین حاتمی |
|
|
چکیده: (2810 مشاهده) |
یکی از مشخصههای اصلی سنت تاریخنگاری اسلامی تعدد و تنوع اشکال، انواع، روشها، موضوعات، و مکاتب آن است. باوجوداین، امروزه تاریخنگاری اسلامی بیشتر به روشها و مکاتب صرفاً نقلی و روایی آن، که تنها بخشی از این سنت گسترده را دربرمیگیرد، شناخته میشود. بهدیگرسخن، جنبۀ نقلی و روایی تاریخنگاری اسلامی دیگر جنبههای آن را تحتالشعاع قرار دادهاست. ازهمینرو، پژوهشگران این عرصه نیز عمدتاً در توصیف تاریخنگاری اسلامی تنها بر همین جنبه تأکید میکنند. مقالۀ پیشِ رو، ضمن تأکید بر وجود انواع، روشها، و مکاتب غیر نقلی-روایی، و با تأکید بر تاریخنگاری ابوریحان بیرونی، در جستجوی افقهای تجربهگرایانه در تاریخنگاری اسلامی است. پرسش اصلی تحقیق این است که آیا گرایشها و روشهای تجربهگرایانه و مشاهدهگرانه در سنت تاریخنگاری اسلامی وجود داشتهاست. پیشفرض اصلی تحقیق نیز آن است که با بررسی سنت تاریخنگاری اسلامی و تدقیق در آن میتوان به افقهای تجربهگرایانه (بهمعنای رویکردهای مبتنی بر مشاهده، معاینه، و انتقاد تاریخی) در آثار برخی از بزرگترین مورخان مسلمان، که از برجستهترین آنها ابوریحان بیرونی است، دست یافت. |
|
واژههای کلیدی: تاریخنگاری اسلامی، ابوریحان بیرونی، تجربهگرایی، مشاهده، نقد تاریخی. |
|
متن کامل [PDF 518 kb]
(597 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1398/1/28 | پذیرش: 1398/1/28
|
|
|
|