[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 45 - ( بهار 1401 ) ::
جلد 1 شماره 45 صفحات 128-109 برگشت به فهرست نسخه ها
نقش عوامل خارجی در مشروطه‌خواهی افغانستان
محمد شریف ادیب ابراهیمی ، عباس سرافرازی ، مهدی صلاح
چکیده:   (1315 مشاهده)
جنبش مشروطه‌خواهی نقطه عطفی در تاریخ معاصر افغانستان است. این جنبش فراز و فرودهای فراوانی را تجربه کرد و در هر دوره به گونه‌ای با شکست روبه‌رو شد. امیر حبیب‌الله‌خان با تأسیس «لیسه حبیبیه»، زمینه فعالیت‌های سیاسی روشنفکران و مشروطه‌خواهان را فراهم ساخته بود. «لیسه حبیبیه» به عنوان یکی از مراکز مهم و عمده‌ اصلاح‌طلبی، آزادی‌خواهی، استقلال‌طلبی و مشروطه‌خواهی، به بستری برای فعالیت‌های سیاسی تبدیل شد که معلمان داخلی و خارجی در آن مشغول تدریس شدند. جنبش مشروطه‌خواهی متأثر از ایده اصلاحی سیدجمال‌الدین و الهام‌یافته از عوامل خارجی، تحولات جهانی و منطقه‌ای بود که روشنفکران، آزادی‌خواهان و مشروطه‌خواهان برای تحقق آن تلاش می‌کردند. مشروطه‌خواهان برای رهایی از وابستگی دولت‌های استعماری، استبداد داخلی و اصلاح ساختار سیاسی و برقراری نظام سلطنتی مشروطه به مبارزه پرداختند. این مقاله تلاش دارد با استفاده از متون تاریخی به زبان‌های فارسی، روسی و انگلیسی به بررسی تأثیر و نقش عوامل خارجی در شکل‌گیری مشروطه‌خواهی بپردازد. این تحقیق درصدد پاسخ به این سؤال است که نقش عوامل خارجی در مشروطه خواهی افغانستان چگونه بوده و چه پیامدهایی به بار آورده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که معلمان مسلمان هندی، ترکان جوان عثمانی، مشروطیت ایرانی و نقش قدرت‌های استعماری به خصوص انگلیس و روسیه مهمترین عوامل خارجی موثر در مشروطه‌خواهی افغانستان بودند.

 
واژه‌های کلیدی: امیر حبیب‌الله‌خان، لیسه حبیبیه، مشروطه‌ افغانستان.
متن کامل [PDF 764 kb]   (281 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/2/15 | پذیرش: 1401/5/17
فهرست منابع
1. افشاریزدی، محمود، افغان‌نامه، مجموعۀ انتشارات ادبی و تاریخی، تهران، بنیاد موقوفات محمود افشار، 1360ش.
2. توکل، محمد و سید محمدنقی موسوی، روشنفکری در افغانستان؛ نگاهی جامعه‌شناختی، تهران، جامعه‌شناسان، 1396ش.
3. حبیبی، عبدالحی، جنبش مشروطیت در افغانستان، کابل، ریاست نشرات کمیته دولتی، 1363ش.
4. حکیمی، احمدمنیب، جریانات تاریخی افغانستان (از ظهور اسلام الی سقوط طالبان)، کابل، الازهر، 1390ش.
5. خلیلی، خلیل الله، عیاری از خراسان، پشاور، ناشرکتابفروشی خاور، 1369ش.
6. دولت آبادی، بصیراحمد، شناسنامه افغانستان، قم، چاپخانه و لیتوگرافی شهید، 1371ش.
7. ساعی، علی و جعفر مهدوی، «تحلیل فرایند دموکراتیک سازی در افغانستان (1907-2008م)»، جامعه شناسی تاریخی، دوره 6، شماره 1، بهار و تابستان، 1393ش، ص1-43.
8. سراج الاخبار،کابل، سال ششم 1295ش، شمـاره ۱.
9. سیستانی، محمداعظم، علامه محمود طرزی، شاه امان‌الله و روحانیت متنفذ، پشاور، د افغانستان د کلتوری ودی تولنه-جرمنی، 1383ش.
10. غبار، میرغلام محمد، افغانستان درمسیر تاریخ، کابل، انتشارات جمهوری، 1366ش.
11. فرخ، سیدمهدی، تاریخ سیاسی افغانستان، قم، انتشارات احسانی، 1371ش.
12. فرهنگ، میرمحمدصدیق، افغانستان در پنج قرن اخیر، مشهد، درخشش، 1371ش.
13. مستوری کاشانی، ناصر، افغانستان و دیپلماسی دو چهره، تهران، نشر ایرانشهر، 1371ش.
14. مؤدّب السلطان اصفهانی، میرزاعبدالمحمدخان، امان التواریخ، کابل، ریاست انتشارات کتب بیهقی، 1392ش.
15. میرزائی، محمد ناصر، «اصلاحات امانی (امان الله خان شاه افغانستان 1307-1297ش./1919-1929م) و عوامل ناکامی آن»، پایان نامه‌ ‌کارشناسی‌ارشد، استاد راهنما: یوسف خان محمدی، دانشگاه مفید قم، رشته علوم سیاسی، 1393ش.
16. نوید، سنزل، افغانستان در عهد امانیه واکنش‌های مذهبی و تحولات اجتماعی زمان سلطنت امان‌الله‌خان 1919- 1929، ترجمه محمدنعیم مجددی، هرات، احراری، 1388ش.
17. هاشمی، سعدالدین، نخستین کتاب درباره جنبش مشروطه‌خواهی در افغانستان (ربع اول قرن بیستم)، مشهد، نشر سنبله، 1384ش.
18. Арунова М.Р., Демократическая Республика Афганистана, Справочник, Москва:издотельсва Наука, 1981.
19. Аксёнчик Л. В., Книга о странах происхождения беженцев,Тирас, Международное общественное объединение по научно-исследовательским и информационно образовательным программам «Развитие» 2018.
20. Бойко В. С., Мировая Афганистика между наукой и политикой: проблемы истории и модернизации в XX — начале XXI вв. Барнаул: «Алтайский государственный педагогический университет, 2016.
21. Массон, В. М. and Ромодин В. А., История Афганистана В двух томах Афганистан в новое время, Москва: академия наук СССР, Институт народов азии, 1965.
22. Очильдиев Д. Я. ,из истории борьбы за национальную независимость и внутренние реформы в Афганистане в начале xx веқа, тошкент: узбекистон сср фанлар академияси нашриёти, 1963.
23. Рыбаков, Р.Б., История Восток в новое время (конец XVIII — начало XX в.) Книга 2. Москва: Издательская фирма «Восточная литература», 2005.
24. Симонов К. В., «Афганистан во внешней политике россии (1907-1914 гг.)», Воронежский государственный институт физической культуры, No 6 (32) 2013.
25. Топорков, В.М. Афганистан: советский фактор в истоках кризиса ,Чебоксары: цнс «Интерактив плюс», 2016.
26. Трошин.Ю., История стран Азии и Африки в новейшее время, Москва: Издательство «Весь Мир», 2004.
27. Michael B. O, Sullivan, «The Little Brother of the Ottoman State’: Ottoman technocrats in Kabul and Afghanistan’s development in the Ottoman imagination», 1908–23, Modern Asian Studies 50, 6 (2016), Cambridge University Press, 2016. doi:10.1017/S0026749X15000244
28. Sarfraz Khan, Noor Ul Amin, «prelude to higher education in Afghanistan: the role of indian muslims» (1901-33) volume 77, issue no 2, central asia, 2015.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Adeeb Abrahmi M S, Serafrazi A, Salah M. The role of foreign factors in constitutionalism (Mashrūtiyyat) in Afghanistan. islamhistory 2022; 1 (45) :109-128
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1232-fa.html

ادیب ابراهیمی محمد شریف، سرافرازی عباس، صلاح مهدی. نقش عوامل خارجی در مشروطه‌خواهی افغانستان. پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1401; 1 (45) :109-128

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1232-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 45 - ( بهار 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.06 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4713