[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 48 - ( زمستان 1401 ) ::
جلد 1 شماره 48 صفحات 48-27 برگشت به فهرست نسخه ها
غالیان در عصر امام حسن عسکری
احمد فلاح زاده
چکیده:   (900 مشاهده)
با رشد مذاهب انحرافی در سده سوم هجری، غالیان شیعی نیز سازمان یافته ­تر و اثرگذارتر عمل ­کردند. غلو در عصر امام حسن عسکری(ع) رشد محسوسی داشت. این مقاله با هدف دستیابی به چرایی و چگونگی فعالیت غالیان در عصر امام حسن عسکری(ع)، به بررسی وضع غلو در آن عصر و نوع برخورد امام با آن می­پردازد. این پژوهش برای تبیین داده­ های کتابخانه ­ای، بر اساس نظریه شکل­گیری فِرَق از روش تحلیل تاریخی- حدیثی بهره برده است. یافته­ های پژوهش نشان می‌دهد که مسائل ناشی از ناباوری گروهی از شیعیان نسبت به امامت آن حضرت، بی­ثباتی خلافت عباسی و تلاش عباسیان برای به انحراف کشاندن امامیه و قرار گرفتن شیعه در شرایط غیبت امام دوازدهم شرایط را برای گسترش غلو فراهم کرد.

 
شماره‌ی مقاله: 2
واژه‌های کلیدی: امام حسن عسکری(ع)، عصر غیبت، غالیان، غلو.
متن کامل [PDF 621 kb]   (309 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1401/10/15 | پذیرش: 1401/12/27
فهرست منابع
1. قرآن کریم.
2. ابن ابی الحدید، عبد الحمید، شرح نهج البلاغه، تحقیق ابراهیم، محمد ابوالفضل‌، قم، مکتبه آیه الله المرعشی النجفی‌، 1404.
3. ابن عمرانی، محمد بن علی، الإنباء، تحقیق قاسم سامرایی، قاهره، دارالآفاق العربیه، 1421/2001.
4. ابن غضائری، احمد بن حسین، الرجال، تحقیق محمد رضا حسینی، قم، دار الحدیث‌، 1364ش.
5. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، تحقیق علی اکبر غفاری، قم، جامعه مدرسین، 1413.
6. ابن جوزی، ابوالفرج، أخبار الظراف و المتماجنین، تحقیق عبد الأمیر مهنا، بیروت، دار الفکر اللبنانی‌، 1990.
7. ابن جوزی، ابوالفرج، القصاص و المذکرین، تحقیق محمد بن لطفی الصباغ‌، بیروت، المکتب الإسلامی‌، 1409.
8. ابن شاذان، فضل، الایضاح، تحقیق سید جلال الدین ارموی، تهران، دانشگاه تهران، 1393ش.
9. ابن شهر آشوب، محمد، المناقب، قم، موسسه انتشاراتی علامه، 1379.
10. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، بیروت، دارالفکر، 1407/1986.
11. ابن کلبی، هشام بن محمد، جمهره النسب، تحقیق حسین ناجی، [بی‌جا]، عالم الکتب، بی‌تا.
12. احمدی کچایی، مجید و روح الله ترابی میبدی، «رفتار شناسی امام هادی و امام عسکری7 در تقابل با جریان‌های انحرافی تا دوره غیبت»، فصل‌نامه پژوهش‌های مهدوی، سال سوم، زمستان 1393، شماره 11، ص27-48.
13. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، تحقیق هاشم رسولی محلاتی، تبریز، بنی هاشمی، 1381.
14. ثواقب، جهانبخش و دیگران، «واکاوی تاریخی جایگاه دوره شاه خوشین در آیین یاری (با تاکید بر نسخه خطی دفتر دوره شاه خوشین)، مجله مطالعات ایرانی اسلامی، دوره 11، شماره 4، زمستان 1400، ص64-95. Doi: 10.30484/JII.2022.3099.1079
15. حاجی زاده، یدالله، «غالیان زمان امام حسن عسکری7 و تذکر یک اشتباه»، سخن تاریخ، انتشار آنلاین، 16 فروردین 1402.
16. حاجی زاده، یدالله، «مواجهه فکری و عملی امام هادی7 با جریان غلو»، مجله سخن تاریخ، پاییز و زمستان1396، شماره26، ص193-220.
17. حاجی زاده، یدالله و محمد رجبی، غالیان و شیوه‌های برخورد امامان معصوم7 با ایشان، بی-جا، دفتر نشر معارف، 1394ش.
18. حسان بن ثابت الأنصاری‌، دیوان حسان بن ثابت الأنصاری، بیروت، دار صادر، 1974.
19. حسینی شیرازی، سید علیرضا و طاهر عزیز وکیلی، «بازخوانی گزارش دس و تحریف غالیان در پرتو کارکرد فرهنی نهاد امامت» فصلنامه امامت پژوهی، سال چهارم، شماره 15، پاییز 1393، ص31-70 .
20. خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایه الکبری، بیروت، موسسه البلاغ، 1411/1991.
21. دفتری، فرهاد، تاریخ الاسلام الشیعی، ترجمه سیف الدین القصیر، بیروت، دار الساقی، 2017.
22. دمیری، کمال الدین، حیاه الحیوان الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1424.
23. دینوری، ابن قتیبه، المعارف، تحقیق ثروت عکاشه، قاهره، الهیئه المصریه العامه للکتاب، 1992.
24. دینوری، ابن قتیبه، عیون الأخبار، تحقیق یوسف علی طویل‌، بیروت، دار الکتب العلمی، 1998/1418.
25. راضی، عبدالله حسین، الموامره الکبری علی مدرسه اهل البیت، بیروت، دارالمحجه البیضاء، 2008.
26. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات الفاظ القرآن، بیروت، دار القلم، بی‌تا.
27. رحمان پور، فرهاد، «نگاهی به موضوع غلو در دین؛ بررسی نمونه‌هایی از احادیث مستمسک غالیان»، صهبای نور، سال اول، اردیبهشت 1396، شماره دوم، ص64-53.
28. روح الله زاده اندواری، عالیه و سید علی اکبر ربیع نتاج، «سیره امام حسن عسکری7 در برخورد با فرقه غلات»، کرمان، دانشگاه پیام نور، همایش ملی امام حسن عسکری7، 1392ش.
29. رحیم خریبط، عطیه، «الإمام الحسن العسکری دراسه فی التأثیر والتأثر» مجله مرکز دراسات الکوفه، 2022، مجلد 1، عدد 64، ص109-134.
30. زجاجی، عبدالرحمن، أمالی الزجاجی، تحقیق عبد السلام محمد هارون،‌ بیروت، دارالجیل‌، 1407/ 1987.
31. سبحانی، جعفر، رسائل و مقالات، قم، مؤسسه الإمام الصادق، 1425.
32. سجادی، حامد و میثم فرخی، «نحوه مواجهه ائمه اهل بیت: با اجتهاد و انحراف (مطالعه موردی اهل سنت و غالیان)، فصلنامه مطالعات تقریبی مذاهب اسلامی (فروغ وحدت)، سال دهم، دوره جدید، شماره 38، اسفند 1393، ص8-17.
33. سند، محمد، الغلو و الفرق الباطنیه، رواهً المعارف بین الغلاه و المقصره، قم، باقیات، 1389ش.
34. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، ترجمه افضل الدین صدر ترکه اصفهانی، تهران، انتشارات علمی، 1335ش.
35. صریفی، محمد نعمه طاهر و حسن کریم ماجد ربیعی، «فکر الامامین العسکریین8 فی رد ثقافه التطرف الدینی»، مجله الکلیه الاسلامیه الجامعه الکوفه، عدد 49، 2018، ص293-307.
36. صفار، محمد بن حسن‌، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد، تحقیق محسن بن عباسعلی کوچه باغی، قم، مکتبه آیه الله المرعشی النجفی‌، 1414.
37. صفوری، عبدالرحمن، نزهه المجالس و منتخب النفائس، تحقیق عبدالوارث محمد علی، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1998/1419.
38. طالعی، عبدالحسین، «جستاری درباره بصائر الدرجات: پژوهشی نو در کتابی کهن»، دو ماهنامه آئینه پژوهش، دوره 27، آذر و دی 1395، شماره161، ص81-86 .
39. طبرانی، میمون بن قاسم، مجموع الاعیاد، تصحیح ر. شتروطمان، مجلد 27 من مجله الاسلام، همبورغ، 1943.
40. طبری، ابو جعفر، تاریخ الطبری، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم ، بیروت، دار التراث، 1387/1967.
41. طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعه و أصولهم و أسماء المصنّفین و أصحاب الأصول، قم، ستاره، 1420.
42. غریری، سامی، الجذور التاریخیه و النفسیه للغلو و الغلاه دراسه تحلیلیه فی الهویه و الجذور لواقع الفرق المغالیه، قم، نگارش، 1424.
43. غفوری نژاد، محمد و محمدتقی ذاکری، «مأخذشناسی و بازشناسی محتوای کتاب الاوصیاء شلمغانی معرفی و نقد»، فصلنامه انتظار موعود، پاییز 1394، دوره15، شماره50، ص95-118.
44. فرات بن ابراهیم کوفی، تفسیر فرات، بی‌جا، موسسه الطبع و النشر، 1410.
45. فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، هجرت، بی‌تا.
46. فلاح زاده، احمد و محمد سپهری، «درآمدی بر رویکرد سیاسی ـ مذهبی معتز عباسی (ح 252ـ255ق) در برابر امامیه»، تاریخ اسلام، دوره 22، شماره 3 ، دی1400، ص195-218. Doi: 10.22081/HIQ.2022.72173
47. فلاح زاده، احمد، «تعامل امامیه و سایر فرق مسلمان در عصر عسکریین8»، رساله دکتری، استاد راهنما: محمد سپهری، گروه تاریخ اسلام، دانشگاه مذاهب اسلامی تهران، 1397ش.
48. فلاح زاده، احمد، «مهتدی عباسی (حک. 255- 256) از اصلاحات سیاسی تا مبارزه با امامیه»، سیره پژوهی اهل بیت، دوره 5، شماره 8 ، بهار و تابستان 1398، ص75-94. Doi: 10.22081/CSA.2020.68496
49. کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی (مع تعلیقات میر داماد الأسترآبادی)، تحقیق مهدی رجایی، قم، مؤسسه آل البیت علیهم السلام‌، چاپ اول، 1363ش.
50. کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی، تحقیق محمد بن حسن طوسی و حسن مصطفوی، مشهد، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، 1409.
51. کلینی رازی، محمد بن یعقوب، الکافی، تحقیق دار الحدیث، قم، دار الحدیث، 1429.
52. مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیه، قم، انصاریان، 1384ش/1426.
53. مسعودی، علی بن حسین، التنبیه والاشراف، تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی، قاهره، دارالصاوی، بی‌تا.
54. مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، تحقیق اسعد داغر، قم، دارالهجره، 1409.
55. مطهری، حمید رضا، زندقه در سده‌های نخستین اسلامی، قم، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387ش.
56. مفید، محمد بن محمد، الإختصاص، تحقیق علی اکبر غفاری و محمود محرمی زرندی، قم، الموتمر العالمی لالفیه الشیخ المفید، 1413ق.
57. مودب، سید رضا و علیرضا رستمی هرانی، «غالیان و تاثیر برخی اقدامات آنان بر فرهنگ قرآنی شیعه»، شیعه شناسی، سال دهم، شماره 38، تیر 1391، ص39-74.
58. موسوی تنیانی، سید اکبر، «جریان شناسی فکری امامیه از افول مدرسه کوفه (اواخر سده دوم هجری) تا ظهور شیخ مفید در بغداد، بصره، خراسان و ماوراء النهر»، رساله دکتری، استاد راهنما: محمدتقی سبحانی، گروه فرق تشیع، دانشگاه ادیان و مذاهب، دانشکده شیعه شناسی، 1395ش.
59. ناشی اکبر، مسائل الإمامه، قم، مرکز مطالعات ادیان و مذاهب، 1386ش.
60. نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی‌، قم، جامعه مدرسین‌، 1365ش.
61. نجف پور، عزیز و دیگران، «وضعیت حوزه های علمی معاصر، نهضت ترجمه و زمینه ها و عناصر شکل گیری نهضت»، معرفت در دانشگاه اسلامی، سال پانزدهم، شماره 1، بهار 1390ش، ص143-167.
62. نظربیگی، مریم و احمد فلاح زاده، «امام حسن عسکری و حل پالش اثبات امامت بر اساس الگوی تبلیغ کانونی»، شیعه شناسی، سال نوزدهم، شماره 73، اردیبهشت 1400، ص109-134. Doi: 10.22034/SHISTU.2021.530630.2055
63. نوبختی، حسن بن موسی، فرق الشیعه، بیروت، دارالاضواء، 1404.
64. ولی پور، سوسن، «واکاوی جریان غلو و جعل حدیث در فرقۀ خطابیه و رفتار ائمه: با آنان»، مذاهب اسلامی، سال سوم، شماره ششم، اسفند 1395، ص9-29.
65. هدایت پناه، محمدرضا، «مواجهه حوزه اهواز با فرقه های مذهبی و تبیین اعتقادات شیعی در دوران ابنا الرضا7»، سخن تاریخ، س 11، شماره 26، پاییز و زمستان 1396، ص221-248.
66. یزدانی، حسین، «شریعت در کشف المحجوب هجویری»، پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 41، تابستان 1395، ص83-104.
67. Adang, Camilla and et al, Accusations of unbelisf in islam, a diachronic perspective on takfir, leiden, boston, brill.
68. Balî, Awê , “Lêkolînek li ser Alewiyan12 Îmam”, 2009. Retrieved feb.15, 2024,
69. from https://www.amidakurd.net/ku/tekst/l%C3%AAkol%C3%AEnek_li_ser_alewiyan.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

fallahzadeh A. The Ghulāt during the era of Imam Ḥasan ʿAskarī (a.s.). islamhistory 2022; 1 (48) : 2
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1359-fa.html

فلاح زاده احمد. غالیان در عصر امام حسن عسکری. پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1401; 1 (48) :27-48

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1359-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 48 - ( زمستان 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.07 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4712