[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 50 - ( تابستان 1402 ) ::
جلد 1 شماره 50 صفحات 24-5 برگشت به فهرست نسخه ها
رهبری در کیسانیان نخستین: تقابلات ابن حنفیه با مختار ثقفی
عباس میرزایی نوکابادی
چکیده:   (1426 مشاهده)
مختار ثقفی از شخصیت­های مؤثر در شکل­گیری کیسانیان و محمد بن حنفیه اولین رهبر دینی این گروه بود. تلقی عمومی فرقه‌شناسی و همچنین پاره­ای از گزارش­های تاریخی، حکایت از این دارد که مناسبات ابن حنفیه و مختار بر پایه همکاری بوده‌است؛ در حالی که بر اساس بررسی­های تاریخی چنین مناسباتی از رابطه این دو تأیید نمی‌شود. مقاله حاضر به این سوال پاسخ می­دهد که مناسبات محمد بن حنفیه با مختار ثقفی چگونه بوده­است؟ به نظر می‌رسد رویکرد محمد بن حنفیه در ابتدا همراهی اجمالی با مختار بود ولی در ادامه، تقابلات قابل توجهی میان ابن حنفیه و مختار شکل گرفت. بررسی­های اسنادی و تاریخی نشان می­دهد که محمد بن حنفیه پس از شکل­گیری حکومت مختار، نسبت به آن رویکرد انتقادی داشت و دست از حمایت­ مختار برداشته بود. او حتی پس از مرگ مختار نیز موضع منفی خود را آشکارا مطرح کرده است.

 
واژه‌های کلیدی: تاریخ تشیع، کیسانیه، محمد بن حنفیه، مختار ثقفی.
متن کامل [PDF 512 kb]   (423 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/4/25 | پذیرش: 1402/7/19
فهرست منابع
1. ابن ابی شیبه کوفی، عبد الله بن محمد، المصنف، تحقیق سعید اللحام، بیروت، دار الفکر، 1409.
2. ابن اعثم، أحمد بن أعثم الکوفی، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دار الأضواء، 1411.
3. ابن سعد، محمد بن سعد، الطبقات الکبری(الکبیر)، تحقیق احسان عباس، بیروت، دار صادر، 1930.
4. ابن قتیبه دینوری، عبدالله بن مسلم، الامامه والسیاسه، تحقیق علی شیری، قم، انتشارات شریف الرضی، 1413.
5. ابن قتیبه دینوری، ابی حنیفه احمد بن داوود الدینوری، اخبار الطوال، تحقیق عبد المنعم عامر، قاهره، دار احیاء الکتب العربی، 1960.
6. ابن قتیبه دینوری، ابی محمد عبد الله بن مسلم، عیون الاخبار، تحقیق یوسف علی طویل، بیروت، دار الکتب العلمیه، 2003.
7. ابن مسکویه، احمد بن محمد، تجارب الامم، تصحیح أبو القاسم امامی، بی‌جا، دار سروش، 1422.
8. أخبار الدوله العباسیه، مجهول‌المولف، به کوشش عبدالعزیز الدوری و عبدالجبار المطلبی، بیروت، دار الطلیعه للطباعه والنشر، بی‌تا.
9. اسفرایینی، ابو المظفر، التبصیر فی الدین، قاهره، المکتبه الأزهریه للتراث‌، بی‌تا.
10. اشعری، ابوالحسن، مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین‌، آلمان، فرانس شتاینر، 1400.
11. بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر، انساب الاشراف، تحقیق محمد حمیدالله، مصر، دار المعارف، 1959.
12. بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر، فتوح البلدان، تحقیق صلاح الدین المنجد، قاهره، مکتبه النهضه المصریه، 1956.
13. بهرامی، روح الله، «منازعه محمد بن حنفیه با عبدالله بن زبیر و ظهور خشبیه، تاریخ اسلام، شماره16، زمستان 1382ش، ص69-108.
14. خواجه نصیر طوسی، تلخیص المحصل، بیروت، دار الأضواء، 1405.
15. ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد، سیرالاعلام النبلاء، تصحیح شعیب الأرنؤوط و حسین الأسد، بیروت، مؤسسه الرساله، 1413.
16. شهرستانی، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، تصحیح محمد سید کیلانی، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا.
17. صفری فروشانی، نعمت الله و رضا برادران، «مهدی باوری در میان کیسانیه از آغاز تا وفات محمد بن حنفیه»، انتظار موعود، شماره50، پاییز1394، ص7-30.
18. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الرسل و الامم و الملوک، بریل، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1983.
19. ماجد بن احمد، العطیه، «محمد بن الحنفیه؛ حیاته وحدیثه»، مجله علوم الحدیث، شماره 15، جمادی الثانیه 1425، ص108-150.
20. مسعودی، أبی الحسن علی بن الحسین بن علی، مروج الذهب ومعادن الجوهر، قم، منشورات دار الهجره، 1404.
21. مفید، محمد بن نعمان، الفصول المختاره، تحقیق سید نور الدین جعفریان الاصبهانی، بیروت، دار المفید، 1414.
22. ناشی اکبر، عبدالله بن محمد، مسائل الإمامه، تحقیق علیرضا ایمانی‌، قم، مرکز مطالعات ادیان و مذاهب‌، 1386.
23. وداد القاضی، وداد العفیفف، الکیسانیه فی التاریخ و الأدب، بیروت، دار الثقافه، 1974.
24. یعقوبی، احمد بن اسحاق، تاریخ یعقوبی، بیروت، دار صادر، بی‌‌تا.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mirzaiee Nokabadi A. Leadership in Early Kaysānīyya: ‎The Interactions between Ibn Ḥanafiyya and Mukhtār Thaqafi. islamhistory 2023; 1 (50) :5-24
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1385-fa.html

میرزایی نوکابادی عباس. رهبری در کیسانیان نخستین: تقابلات ابن حنفیه با مختار ثقفی. پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1402; 1 (50) :5-24

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1385-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 50 - ( تابستان 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.11 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4732