[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
فهرست داوران نشریه::
گزارش آماری مقالات::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
بانک ها و نمایه نامه ها
..
انجمن ایرانی تاریخ اسلام
..
پرتال جامع علوم انسانی
..
بانک اطلاعات نشریات کشور
..
پایگاه مجلات تخصصی نور
..
ویراساینس
..
:: دوره 1، شماره 52 - ( زمستان 1402 ) ::
جلد 1 شماره 52 صفحات 52-33 برگشت به فهرست نسخه ها
گفتمان قدرت در خطبه قاصعه: جایگاه مردم در امور سیاسی از منظر علی‌بن ابیطالب(ع)
مریم خسروآبادی ، میلاد عجمی
چکیده:   (683 مشاهده)
محتوای ظاهری خطبه 192 (قاصعه)، دوری از تفرقه و پرداختن به مباحثی نظیر والایی پروردگار، نکوهش تکبر و اخلاق جاهلی و الگوهای کامل ایمان ­است؛ اما بر اساس تئوری گفتمان انتقادی فرکلاف، این خطبه نمونه‌ای از نظم گفتمانی نوین در ساختار قدرت است. مسئله پژوهش این است که این نظم گفتمانی جدید چگونه از خطبهای با ادبیاتی تند و انتقادی استنباط می‌شود؟ بررسی ویژگیهای «توصیفی»، «تفسیری» و «تبیینی» این خطبه، نشان می‏دهد که امام علی7 روابط قدرت و جایگاه کنشگران سیاسی را که «نظم گفتمانی» خلافت او را با بحثهای کلامی (نظیر پیراهن خونین عثمان، حکمیت و شعار لاحکم الا لله و یا ادعای بیعت با اجبار با او) به چالش کشیده بودند، بر اساس «گفتمانی تازه» بازآفرینی کرد تا با هر شورشی فرو نریزد. کشته شدن عمر و عثمان و سپس جنگهای دوره خلافت امام علی7، گویای ضعیف شدن جایگاه خلافت در مقابل دیگر مشارکین سیاسی بود. لذا ارزش افزوده استفاده از این رویکرد در تحلیل عمیق‌تر و چندبعدی خطبه قاصعه درک می‌شود، که از منظر روابط قدرت و گفتمان اجتماعی، می‌تواند فهم ما را از رویدادهای آن زمان ارتقا بخشد.



 
شماره‌ی مقاله: 2
واژه‌های کلیدی: علی بن ابی‌طالب7، خطبه قاصعه، نظم گفتمانی، نهج‌البلاغه.
متن کامل [PDF 705 kb]   (154 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1402/9/3 | پذیرش: 1402/12/17
فهرست منابع
1. نهج‌البلاغه، گردآوری محمد شریف رضی، ترجمه محمد دشتی، تهران، پارس کتاب، 1390ش.
2. ابن‌اثیر، عزالدین علی، الکامل، ترجمه ابوالقاسم حالت، تهران، علمی، 1371ش.
3. ابن‌اعثم، الفتوح، ترجمه محمد هروی، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1372ش.
4. ابن‌العمرانی، محمد، الإنباء فی تاریخ الخلفاء، قاهره، دارالآفاق العربیه، ‌1421ش.
5. ابن‌جوزی‌، أبوالفرج عبدالرحمن، المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک، بیروت، دارالکتب العلمیه، [بی‎تا].
6. ابن‎حبیب‌، محمد، المحبر، بیروت، دارالآفاق الجدیده، [بی‎تا].
7. ابن‌سعد، محمد، طبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، فرهنگ و اندیشه، 1374ش.
8. ابن‌طقطقی، محمد، تاریخ فخری، ترجمه محمد وحید گلپایگانی، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
9. ابن‌عبدالبر، یوسف، الاستیعاب فی معرفه‌الأصحاب، بیروت، دارالجیل، 1412.
10. ابن عماد حنبلی، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب فی أخبار من ذهب، تصحیح عبدالقادر ارناووط، بیروت، دار ابن کثیر، 1406.
11. ابن‌قتیبه دینوری، امامت و سیاست (تاریخ خلفاء)، ترجمه سید ناصر طباطبایی، تهران، ققنوس، 1380ش.
12. ابوالفرج الإصفهانی، مقاتل الطالبیین، تحقیق سید احمد صقر، بیروت، دار المعرفه، [بی‎تا].
13. ابوحنیفه دینوری، احمد، اخبار الطوال، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نی، 1371ش.
14. ثقفی کوفی، ابراهیم، الغارات، تحقیق جلال‌الدین حسینی ارموی، تهران، انجمن آثار ملی، 1353ش.
15. حیدری، سارا و همکاران، «اثرپذیری عهدنامه مالک اشتر از بافت فرهنگی مصر با رویکرد تحلیل گفتمان فرکلاف»، پژوهش‌های نهج‌البلاغه، دوره 21، شماره 3، پاییز 1401ش. ص19-37.
16. ذکایی، عبدالحسین و همکاران، «تحلیل گفتمان نامه دهم نهج‌البلاغه بر اساس الگوی گفتمان فرکلاف»، ادب عربی، دوره 12، شماره 2، تیر 1399ش، ص64-83. [DOI]
18. زودرنج، صدیقه و شیرین اربطی مقدم، «واکاوی خطبه شقشقیه با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی»، نهج‌البلاغه، دوره10، شماره37، خرداد 1401، ص139-115.
19. طبری، محمد، تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، 1375ش
20. فرکلاف، نورمن، تحلیل انتقادی فرکلاف، ترجمه گروهی از نویسندگان، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1379ش.
21. قهرمانی، علی و فاضل بیدار، «تحلیل گفتمان انتقادی در نهج‌البلاغه بر اساس تئوری نورمن فرکلاف»، پژوهشنامه امامیه، دوره5، شماره9، 1398ش، ص175-198.
22. مسعودی، أبوالحسن علی، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، علمی، 1374ش.
23. مفید، شیخ محمد، الجمل، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، نی، 1367ش.
24. مقریزی‌، احمد، إمتاع الأسماع، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1420.
25. مک دانل، دایان، مقدمه‌ای بر نظریه‌های گفتمان، ترجمه حسین نوذری، تهران، فرهنگ گفتمان، 1380ش.
26. موسوی بفروئی و همکاران، «تحلیل مبانی سیاست‌ورزی امام علی7 در نامه 64 نهج‌البلاغه با الگوگیری از روش فرکلاف»، مطالعات فهم حدیث، دوره7، شماره1، پاییز، 1399ش، ص207-229. [DOI]
28. نصر بن مزاحم منقری، وقعه‎صفین، تحقیق محمد هارون، قاهره، مؤسسه‌العربیه‌الحدیثه، 1401.
29. هوارث، دیوید، تحلیل گفتمان انتقادی، ترجمه روح‌الله قاسمی، تهران، نی، 1398ش.
30. واقدی‌، محمد، الرده، بیروت، دارالغرب الاسلامی، 1410.
31. یعقوبی، تاریخ یعقوبی، ترجمه محمد ابراهیم آیتی، تهران، علمی، 1371ش.
32. Madelung, Wilferd, The Succession to Muhammad, A Study of the Early Caliphate, Cambridge, Cambridge University Press, 1997.



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

khosroabadi M, Ajami M. Power Discourse in the Qāṣiʿa Sermon: The Position of the People in Political Affairs from the Perspective of ʿAlī ibn Abī Ṭālib (AS). islamhistory 2023; 1 (52) : 2
URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1439-fa.html

خسروآبادی مریم، عجمی میلاد. گفتمان قدرت در خطبه قاصعه: جایگاه مردم در امور سیاسی از منظر علی‌بن ابیطالب(ع). پژوهشنامه تاریخ اسلام. 1402; 1 (52) :33-52

URL: http://journal.isihistory.ir/article-1-1439-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 52 - ( زمستان 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش نامه تاریخ اسلام (فصلنامه انجمن ایرانی تاریخ اسلام) Quartely Research Journal of Islamic History
Persian site map - English site map - Created in 0.05 seconds with 48 queries by YEKTAWEB 4713